همانطور که در یادداشت الکل، کوکائین، ویکودین و چند چیز دیگر اشاره شد، سریال فرندز یکی از سریال‌های خوش‌ساخت یهودی است که سه نویسندۀ اصلی یهودی، نویسندگی آن را بر عهده داشته‌اند. خانم «مارتا کافمن»[1] و آقای «دیوید کرین»[2] به عنوان نویسندگان رسمی و آقای «جفری کلاریک»[3] همسر دیوید کرین از نویسندگان این سریال بوده که به طور غیررسمی مشغول نوشتن آن بوده است.

نویسندۀ غیررسمی به این دلیل که دو اسم مهمی که هنگام پخش تیتراژ سریال فرندز روی صفحه نقش می‌بندد نام مارتا کافمن و دیوید کرین است و جفری کلاریک در مصاحبه‌ای اذعان کرده بود: «من نویسنده غیررسمی سریال دوستان بودم. من قراردادهای کلی با استودیوهای مختلف داشتم، بنابراین تضاد منافع وجود داشت. بنابراین من فقط کاری را که باید در سایه انجام می دادم انجام می‌دادم.»[4]

سریال فرندز مجموعه‌ای از مطالب سخیف جنسی را در قالب کمدی به مخاطب ارائه می‌کند و کم‌کم باعث تغییر ذائقه مخاطب می‌شود. این مطالب جنسی بی‌پروایانه حتی در خود غرب و قالب هنری برای اولین بار ارائه می‌شد. اگر امروزه جامعه غرب درگیر بحث ال‌جی‌بی‌تی(LGBT) و همجنس‌گرایی شده است، سریال فرندز و محصولاتی شبیه آن از اولین محصولاتی هستند که این مباحث را به صورت فاش پایه‌گذاری کردند.

دیوید کرین و جفری کلاریک، همجنسگرایان خالق فرندز

دیوید کرین در مصاحبه‌ای که سایت ادوُکِیت[5] با او و جفری کلاریک انجام داده می‌گوید: «در سال 1996، یک دهه قبل از برابری ازدواج(آزاد شدن ازدواج همجنسگرایان) در سراسر کشور، [سریال] دوستان یکی از اولین ازدواج‌های همجنس‌گرا را در رسانه‌های جریان اصلی به نمایش گذاشت، زمانی که همسر سابق راس با شریک زندگی‌اش ازدواج کرد. این لحظه‌ای است که این زوج نه تنها برای خود، بلکه برای کشورشان به یاد می‌آورند.»

راس گلر[6] یکی از شخصیت‌های یهودی سریال فرندز و برادر مانیکا است، همسرش متوجه می‌شود که همجسنگرا است و به این دلیل از راس طلاق می‌گیرد. جفری کلاریک در ادامه می‌گوید: «در دوران سریال دوستان داشتن آن رابطه همجنسگرایی بانوان بسیار مهم بود و اینکه آن‌ها در نهایت ازدواج می‌کردند در حالی که ازدواج [همسجنگرایان] اتفاق رایجی نبود.

فصل اول سریال فرندز شامل 24 قسمت است که پخش آن در 18 می 1995 به پایان رسید.[7] در حالی که قانون ازدواج همجسنگرایان در آمریکا در 26 ژوئن سال 2015 قانونی شد.[8]

دیوید کرین و جفری کلاریک داستان‌های همجنس‌گرایان را به تلویزیون آوردند. ازدواج کارول با سوزان نمایش ازدواج همجسنگرایان در تلویزیون ده سال پیش از قانونی شدن آن بود. کلاریک در ادامه مصاحبه می‌گوید: یکی از روابط مورد علاقه ما در سریال کارول است… ما دیده ایم که با مردان روابط بسیار سخت و دردناک و آسیب دیده‌ای را پشت سر گذاشته است و او در نهایت عشق واقعی‌اش را با یک زن پیدا کرده است! و همچنین در نهایت آسیب دیده و دردناک است. اما با این حال! این احتمالاً بهترین رابطه‌ای است که او تا به حال داشته و نوشتن آن لذت بخش است!»[9]

کلاریک در ادامه اعتراف به عقده‌های روحی خودش می‌کند، زمانی که برای اولین بار دست دوست پسر خود را در ملأ عام گرفته است: اولین باری را به یاد می‌آورم که به جزیره فایر پینز رفتم… و می‌توانستم دست دوست پسرم را بگیرم. من قبلاً هرگز این کار را در ملأ عام انجام نداده بودم و این رهایی‌بخش‌ترین و شگفت‌انگیزترین تجربۀ زندگی من بود. این بود… «اوه، باید اینطور باشد. این وزن، این سنگینی که روی سر من است. همیشه، که باید خودم را پنهان کنم و باید پنهان کنم که چه کسی هستم. می‌توانستم آن چند روز آن جا خودم باشم. این فقط رهایی‌بخش، جادویی و عاشقانه بود…»

فیلمنامه سریال فرندز از ذهن این افراد یهودی و همجنسگرا با این گرایشات بیرون آمده است و انتشار آن در جامعه باعث رواج همجسنگرایی خواهد شد و همانطور که راس گلر در عروسی همسر سابقش با زوج همجسنگرا آن را به هر سختی می‌پذیرد باید آماده باشیم تا با وجود چنین سریال‌ها و محصولاتی، بینندگان ایرانی آن هم کم‌کم به جایی برسند که این موارد را بپذیرند و با عناوین اُپن مایند و روشنفکر، جایگاهی برای همجنسگرایی در نظر بگیرند و برسیم به جایی که در حال حاضر جامعۀ غرب به آن رسیده است.

در ادامۀ مصاحبه سایت ادوکیت آمده که کرین و کلاریک در شب سال نو فرار کردند – حتی به دوستانشان هم نگفتند – در واکنش به انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور. کلاریک که همراه با کرین می‌ترسید حق ازدواج در دوران ریاست جمهوری [رئیس جمهور] جمهوری‌خواه از بین برود کلاریک گفت: وقتی فهمیدیم او انتخاب شده است، اولین چیزی که به یکدیگر گفتیم این بود که «اکنون زمان ازدواج است» کرین دربارۀ این مراسم که در تالار شهر محله آن‌ها برگزار شد گفت: «ما آن را بیشتر از آن چه انتظار داشتیم احساس کردیم. ما این کار را فقط به این دلیل انجام دادیم که احساس می‌کردیم باید [انجام بدهیم].[10]

مارتا کافمن، یهودی دو آتشه و نویسنده دیگر فرندز

خانم مارتا کافمن نویسنده یهودی دیگر سریال فرندز است. او یهودی متعصبی است که تفکرات یهودی او در وارد کردن مفاهیم یهودی سریال فرندز تأثیر بسیاری گذاشته است. او در خانواده‌ای یهودی در حومه فیلادلفیا متولد شد.[11]

دربارۀ مارتا کافمن در سایت آتلانتا جیوش تایمز[12] نوشته شده: «مارتا کافمن یکی از سازنده‌های مستند «هاوا ناگیلا»[13] است که یکی از معروف‌ترین آهنگ‌های یهودی جهان است. هوش سریع و ایده‌های روشن او را در لس‌آنجلس مشغول می‌کند، جایی که او در کنیسه خود داوطلب می‌شود و خاطرات توپ‌های ماتزاه[14] مادربزرگش آیدا کوهن را به یاد می‌آورد.

سریال فرندز سراسر پر از مفاهیم یهودی است، چندین مرتبه جشن حنوکای یهودی به تصویر کشیده می‌شود و به صورت مستقیم و غیرمستقیم المان‌های یهودی آن نمایش داده می‌شود.

خانم مارتا کافمن در مصاحبه با آتلانتا جیوش تایمز می‌گوید: «از سن 12 سالگی تا زمانی که مشاور شدم به کنیسه بث ال[15] و کمپ راما[16] در پوکونوس رفتم. این زندگی را تغییر داد؛ زیرا من در منطقه‌ای بزرگ شدم که یهودی‌ستیز بود. من یک یهودی هستم و با رفتن به کمپ راما، قضاوت نشدم و می‌توانستم همانی باشم که بودم و آهنگ‌های یهودی بخوانم.»

جفری کلاریک دوست داشت خودش باشد زمانی که اولین بار دست دوست پسرش را گرفته بود، مارتا کافمن هم در خاطراتش می‌گوید که می‌خواست خودش باشد؛ یک یهودی! بدون این که قضاوت شود. کافمن می‌گوید در محیطی زندگی می‌کرد که یهودی‌ستیز بودند. سریال فرندز هم برای آن‌ها فرصتی بود برای این که خودشان باشند، مارتا کافمن یهودی باشد و دیوید کرین و جفری کلاریک همجنسگرایی خود را ابراز کنند و این‌گونه بود که ترکیب این نویسندگان باعث شد اثری یهودی، همجنس‌گرایانه و سخیف در قالب کمدی پدید آید.

مارتا کافمن ادامه می‌دهد: زبان اول پدر و مادرم ییدیش[17] بود و مادرم تا روزی که درگذشت، خانه‌ای کوشر داشت. در دوران رکود، زمانی که مادرم 16 ساله بود، در کلوپ شبانۀ یهودی متعلق به مافیا برای کمک به خانواده‌اش می‌رقصید! من انتخاب کردم در کالج براندیس شرکت کنم، [چون] می‌دانستم که در اطراف یهودیان دیگر خواهم بود و احساس می‌کنم [مثل یک] اردوگاهی است.

کافمن اذعان می‌کند در خانواده‌ای یهودی، با فرهنگی یهودی و با تمایلات یهودی زیسته است که این روحیه‌اش در نوشتن سریال فرندز بسیار موثر بوده است. این تمایلات کافمن خود را در جایی نشان می‌دهد که حضرت مسیح در فیلم تمسخر می‌شود، شامپاین اسرائیلی بهشان می‌چسبد و المان‌های یهودی در فیلم نمایش داده می‌شود، جایی که شخصیت ریچل بستری است و در بیمارستانی اسرائیلی قرار دارد.

کافمن در ادامۀ مصاحبه می‌گوید: من یهودی هستم و معتقدم که از تربیت یهودی خود آگاهی دارم و آموزش دیده‌ام و تشویق شده‌ام که زندگی‌ام را بر اساس آن مجموعه از اخلاق و اخلاق انسانی زندگی کنم. امیدم این است که در کار به نتیجه برسد. ما در «دوستان» شخصیت‌های یهودی داریم که عالی است! بحث امروز این است که آیا باید یهودی باشی تا [بتوانی] نقش یک یهودی را بازی کنی؟ و مکتب فکری و جهت آن؟ [پاسخ من] بله است. بهتر است فردی را استخدام کنید که آن تجربه را می‌داند و ما نمی‌توانستیم بهتر از بازیگرانی که انتخاب می‌کنیم عمل کنیم! اسم بعضی از شخصیت‌ها را هم به اسم آدم‌های زندگی‌ام گذاشتم. در «دوستان» نام یکی از دوست پسرهای ریچل را بیلی درسکین گذاشتم. این صحنه‌ای بود که راشل با بیلی خوابید و در زندگی واقعی بیلی یک خاخام است!

کافمن حتی می‌گوید باید بازیگرانی هم که استخدام می‌کنیم یهودی باشند و شخصیت‌هایی که انتخاب کرده اقتباسی از جهان واقعی او هستند. در ادامه کافمن می‌گوید به اسرائیل سفر کرده است.

مصاحبه‌گر از کافمن می‌پرسد: درباره «گریس و فرانکی» که شما هم نوشتید چه چیز یهودی وجود دارد؟

کافمن می‌گوید: من به همراه سازمانی غیرانتفاعی(Women in Entertainment) به اسرائیل رفته بودم، جایی که با مارسی راس آشنا شدم و او تازه در اسکای دنس(Skydance) شروع به کار کرده بود.

کافمن دربارۀ روز مورد علاقه یهودی‌اش می‌گوید: یوم کیپور مورد علاقه من است؛ زیرا من را پاک می‌کند. به نظر من پاک‌کننده و عمیقاً معنادار است. من کسی هستم که دوست دارم منعکس کنم. من سخت کار می‎‌کنم و این روزی است که ساکت می‌نشینم و به درونم گوش می‌دهم و بخشی از جامعۀ یهودی هستم که همگی همین کار را انجام می‌دهند. [18]

آیا این اطلاعات برای مخاطبان ایرانی که شیفتۀ سریال فرندز شده‌اند جالب نیست؟ آیا باید هر محتوایی که به هر شکلی ما را می‌خنداند تماشا کنیم؟ اگر در انتهای آن، مجموعه‌ای از مفاسد اخلاقی و عقاید یهودی را در قالب بسته‌بندی شدۀ کمدی دیده باشیم اشکالی ندارد؟ یهود که به اذعان قرآن و مبنای قرآنی مرحوم استاد محمدحسین فرج‌نژاد شدیدترین دشمن مسلمانان معرفی شده است. خداوند در قرآن می‌فرماید: «لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا»[19] «مسلما يهوديان و كسانى را كه شرك ورزيده‏‌اند دشمن‌‏ترين مردم نسبت به مؤمنان خواهى يافت»

کافمن در مصاحبه با جیوش تلگراف[20] می‌گوید شبیه شخصیت یهودی مانیکا است چون شخصیتی کنترل‌گر دارد. مارتا کافمن دربارۀ شخصیت‌های یهودی سریال فرندز می‌گوید: تنها راشل گرین(جنیفر آنیستون) طبق قانون هالاچی یهودی است… مونیکا و راس گلر پدری یهودی دارند… در زندگی واقعی، دیوید شویمر (راس) و لیزا کودرو (فیبی بوفی) یهودی هستند.[21]

سریال فرندز، سریالی پر از المان‌های یهودی

دیوید کرین، خالق و دوست واقعی کافمن در روزهای حضورش در دانشگاه برندیس، در یک خانواده یهودی بزرگ شده است. مایکل اسکلوف، اِکس کافمن(دوست پسر قبلی)  قبل از جدایی، نوازنده یهودی بود است که برای فرندز موسیقی ساخت.

دربارۀ متن آهنگ باید گفت که این ترانه‌ها به وسیلۀ ترانه‌سرای یهودی آلتا شرال ویلیس نوشته شده‌اند که موزیک «من آنجا برای تو خواهم بود»[22] به عنوان «سفیدترین آهنگی که تا به حال نوشتم» توصیف کرد. این ترانه‌سرا، هنرمند و کارگردان هنری بیشتر برای آهنگ‌های «The Earth Wind & Fire»، «September» و «Boogie Wonderland» شناخته می‌شود. ویلیس در دسامبر 2019 در سن 72 سالگی درگذشت.

تمرکز زیادی روی عید یهودی حنوکا در سریال فرندز می‌شود. در فصل هفتم برای بار دوم این جشن موضوع داستان یکی از ایپزودها می‌شود. در این قسمت راس قصد دارد با پوشیدن لباس بابانوئل برای کریسمس، پسرش بن را غافلگیر کند؛ اما به دلیل پیدا نکردن لباس بابانوئل مجبور می‌شود لباس آرمادیلو[23] را بپوشد. راس از طریق این لباس نمادین، ماجرای حنوکا را تعریف می‌کند! و اپیزود با مراسم روشن کردن شمع به پایان می‌رسد.

در اپیزود دیگری، راس عاشق کازن[24] خود می‌شود، مانیکا و جوی درباره ختنه صحبت می‌کنند. مسؤول انتخاب بازیگر به جوی توضیح می‌دهد که نقشی که او برای بازی کردنش تلاش می‌کرد، مستلزم این است که بازیگر «به طور رسمی یهودی باشد، نه صرفا به صورت آناتومیک» و او سعی کرد توضیح دهد:«یک مهاجر ایتالیایی کاتولیک در این زمان نمی‌تواند…» که جوی پاسخ داد: bar mitzvahed؟ که این واژه اشاره به جشن مراسم بلوغ یهودیان دارد.[25]

چندلر بینگ در سریال قبل از اینکه با مانیکا همراه شود، با «آرورا»[26] یکی از اعضای سابق ارتش اسرائیل[27] قرار ملاقات می‌گذارد. یکی از مشهورترین رابطه‌های چندلر با «جنیس هوسنشتاین لیتمن گورالنیک»[28] است. زنی یهودی با موهای مجعد که پر سروصدا است و به دلیل جملۀ «OH MY GOD»مشهور است که خانم «مگی ویلر»[29] آن را بازی کرده است. او در خانۀ یهودی سکولار بزرگی در منهتن شده است و در حال حاضر گروه کر جامعه پل طلایی را در لس‌آنجلس هدایت می‌کند.

بازیگر نقش فیبی بوفی بازیگری یهودی  به نام لیزا کودرو است که در لس‌آنجلس بزرگ شده است. ادعا می‌شود که پدربزرگ و مادربزرگ کودرو از بازماندگان هولوکاست هستند و او یک مراسم بلوغ یهودی داشته است.[30]

پس از پایان سریال فرندز در بخش نهایی فرندز، کافمن بیان کرده که خاخامش یکبار او را در پارکینگش متوقف کرده تا از رابطه ریچل و راس بپرسد.

سریال فرندز در طول 10 فصل مجموعه‌ای از بازیگران مهمان مشهور یهودی استفاده کرد، از جمله پل راد[31] که در نقش دوست پسر فیبی ظاهر شد. هنک آزاریا[32] در نقش یهودی سفاردی زبان و دوست پسر دانشمند فیبی به نام دیوید را بازی می‌کرد. سلما بلیر[33] در نقش همکار چندلر و وینونا رایدر[34] نیز در سریال فرندز حضور داشته‌اند.

شویمر بازیگر نقش راس در شهر نیویورک به دنیا آمد. خانواده او یهودی هستند.[35] خانواده او به لس‌آنجلس نقل مکان کردند، جایی که شویمر، در سن 10سالگی، اولین تجربه بازیگری خود را در نسخه یهودی سیندرلا تجربه کرد.[36]

مجموع این موارد نشان می‌دهد ما با سریالی یهودی با بازیگران یهودی و کاراکترهای بهودی، همراه المان‌های مستقیم و غیرمستقیم یهودی روبرو هستیم که در جمهوری اسلامی به رایگان ترجمه می‌شود، به رایگان زیرنویس برایش تنظیم می‎شود، به رایگان در سایت‌هایی با هاست رایگان به دست افراد زحمتکشی به رایگان، با لینک پرسرعت و سانسور نشده در اختیار ایرانیان قرار گرفته می‌شود و نوجوانانی که هنوز در اصول دین تحقیق نکرده‌اند، در آموزشگاه‌های زبان انگلیسی، شاگرد اول خانم معلم یهودی مارتا کافمن می‌شوند و پس از مدتی در فروع دین به همان جایی می‌رسند که کافمن و کرین خواسته بود.

[1] . Marta Kauffman

[2] . David Crane

[3] . Jeffrey Klarik

[4] . https://www.advocate.com/arts-entertainment/2017/8/23/meet-gay-couple-who-made-your-favorite-tv-shows#toggle-gdpr

[5] . advocate.com

[6] .  Ross Eustace Geller

[7] . https://en.wikipedia.org/wiki/Friends_(season_1)

[8] . https://www.bbc.com/persian/world/2015/06/150626_l45_us_gay_marriage

[9] . https://www.advocate.com/arts-entertainment/2017/8/23/meet-gay-couple-who-made-your-favorite-tv-shows#toggle-gdpr

[10] . https://www.advocate.com/arts-entertainment/2017/8/23/meet-gay-couple-who-made-your-favorite-tv-shows#toggle-gdpr

[11] . Jewish Journal: “For Kauffman, Making ‘Match’ Was a Blessing” by Danielle Berrin

[12] . https://www.atlantajewishtimes.com/

[13] . Hava Nagila

[14] . نوعی غذای یهودی اشکنازی، منظور این است که غذایی که مادربزرگ یهودی‌اش می‌پخته را به یاد می‌آورده است.

[15] . Beth-El

[16] . Camp Ramah

[17] . نوعی زبان خاص یهودیان اشکنازی که البته نوع نوشتاری آن عبری است.

[18] . https://www.atlantajewishtimes.com/whats-jewish-about-hit-sitcoms-friends-and-grace-and-frankie/.

[19] . سورۀ مائده، آیه 82

[20] . jewishtelegraph.com

[21]. https://www.jewishtelegraph.com/prof_119.html

[22] . I’ll Be There for You

[23]. Holiday Armadillo

[24] Cousin  یعنی خاله‌زاده یا عموزاده یا عمه زاده یا دایی‌زاده

[25] . برای مطالعه بیشتر رک

https://en.wikipedia.org/wiki/Bar_and_bat_mitzvah

[26] . Aurora

[27] . IDF

[28] . Janice Hosenstein Litman Goralnik

[29] . Maggie wheeler

[30] . برای مطالعه بیشتر رک: 21فکت یهودی دربارۀ فرندز که باید بدانید؛

https://www.kveller.com/21-jewish-facts-about-friends-you-should-know/

[31] . Paul Rudd

[32] . Hank Azaria

[33] . Selma Blair

[34] . Winona Ryder

[35] . “David Schwimmer’s serious side”. NBC News. November 21, 2003

[36] “David Schwimmer”. Turner Classic Movies