فیلم crimson peak که به نام‌های قلعه خونین یا قلعه‌ای به رنگ خون شناخته شده است فیلمی در ژانر فانتزی و ترسناک، به کارگردانی «گیرمو دل تورو» و نویسندگی دل تورو و متیو رابینز است که در سال ۲۰۱۵ اکران و با بودجۀ ۵۵ میلیونی، فروشی در حدود ۷۵ میلیون دلار در گیشه داشته است.
فیلم crimson peak مانند بسیاری از فیلم های دیگر ژانر وحشت به داستان‌سرایی و تصویرسازی از ارواح پرداخته است. چنانکه شروع آن با این جمله است که از زبان نقش اول داستان گفته می‌شود:«روح‌ها واقعا وجود دارند.»
به همین دلیل ما نیز روی نحوۀ پردازش داستان فیلم قلعۀ خونین به «مسأله روح»، متمرکز شده و می‌خواهیم در این مقاله کوتاه به بررسی آن بپردازیم.
ارواحِ قلعه خونین
گرچه فیلمنامه فیلم crimson peak ضعف‌های آشکاری مثل شخصیت‌پردازی ضعیف، وجود عوامل زائد و غیرموثر در پیشبرد داستان اصلی و البته نمایش صحنه‌هایی با خشونت بالا دارد اما در این مقاله صرفا به نقد دیدگاه فیلم دربارۀ ارواح می‌پردازیم:
ارواح سرگردان فیلم crimson peak
مخاطب در فیلم crimson peak، شاهد حضور و پرسه‌زنی ارواح مردگان در دنیا است! به عنوان مثال در سکانس‌های مختلفی روح مادر «ادیث» به سراغ او می‌آید یا حتی ادیث با یکی از ارواح سرگردان در عمارت قلعۀ خونین صحبت می‌کند و آن روح نیز با اشاره، راهنمایی‌اش می‌کند.
اما بنابر آموزه‌های صحیح اسلامی، اساسا ارواح سرگردان در دنیا وجود ندارند و روح انسان‌ها بلافاصله پس از مرگ به وسیلۀ فرشتگان، گرفته شده و به عالم برزخ منتقل می‌شود و در همانجا می‌مانند تا در روز قیامت با بررسی اعمالشان، تعیین تکلیف شده و به بهشت یا جهنم بروند.
پس روح در این جهان نمی‌ماند و به وسیلۀ موجودات عالی‌تر یا همان ملائکه گرفته شده و به جهان‌های بالا برده می‌شود. یعنی بر خلاف آنچه که در فیلم مطرح می‌شود، ارواح پس از مرگ در بند شده و اصلا آزادی عمل ندارند که در این دنیا بگردند و دیگران را اذیت کنند. در واقع موجودات ماورایی که به اذیت و آزار انسان‌ها می‌پردازند، جنیان هستند و نه ارواح انسان‌ها.
نکتۀ قابل توجه دیگری که در فیلم موجود است، همان مضمون تکراری فیلم های «دل تورو» است. گیرمو دل تورو کارگردان فیلم، در اکثر آثارش، انسان‌ها را شیطان‌صفت نشان می‌دهد و ادعا می‌کند نباید از موجودات ترسناک و عجیب ترسید؛ بلکه باید از انسان‌ها بترسیم که از همه ظالم‌ترند! در فیلم crimson peak نیز ارواح خونین مردگان کاری به جز ظاهر شدن ندارند و اصلا به انسان آسیبی نمی‌رسانند. بلکه این انسان‌ها هستند که مرتکب جنایت می‌شوند.
از طرفی فیلم با عادی‌سازی و جذاب جلوه دادن رابطۀ جنسی خواهر و برادری، سعی دارد مرزهای اخلاقی را بشکند. ارتباط جنسی بین محارم، در غرب نیز امری مذموم و به شدت غیراخلاقی به حساب می‌آید، اما این فیلم با جذاب نشان دادن این رابطه، قصد عادی‌سازی آن را دارد.
همچنین بی‌رحمی در نشان دادن کشته شدن پدر یک خانواده، آن هم از دید قاتل کاملا بیانگر ضد انسانی بودن نگاه فیلمساز است. این خشونت لُخت را ما در آثار دیگر دل تورو نیز شاهد هستیم.
به صورت کلی، فیلم crimson peak به جز میزانسن‌های جذاب، چیزی برای عرضه ندارد. اگر حضور و بازی نسبتا خوب بازیگران سرشناس نبود، فیلم فروش چندانی نیز پیدا نمی‌کرد.
بیشتر بخوانید:
نقد انیمیشن موآنا (Moana) 2016
