کاملترین زندگینامه فریدون عباسی | مهندس هسته‌ای و نظامی
زندگینامه فریدون عباسی | معرفی
فریدون عباسی دوانی(تولد ۱۷ شهریور ۱۳۳۷ – شهادت ۲۳ خرداد ۱۴۰۴) یکی از چهره‌های برجستۀ علمی، نظامی و سیاسی ایران بود که در طول زندگی خود نقش‌های متعددی را در عرصه‌های مختلف ایفا کرد. او به‌عنوان دانشمند هسته‌ای، مدیر ارشد اجرایی، پاسدار بازنشسته و سیاستمدار شناخته می‌شود. عباسی در دورۀ یازدهم مجلس شورای اسلامی(از سال ۱۳۹۹) به‌عنوان نمایندۀ مردم حوزه انتخابیه کازرون و کوه‌چنار در استان فارس فعالیت داشت و به دلیل تخصص و تجربه‌اش در حوزۀ انرژی، ریاست کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی را با رأی مردم بر عهده گرفت.
وی در دولت دهم به ریاست محمود احمدی‌نژاد، از سال ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۲، سمت معاونت رئیس‌جمهور و ریاست سازمان انرژی اتمی ایران را عهده‌دار بود و در این جایگاه نقش مهمی در پیشبرد برنامه‌های هسته‌ای کشور ایفا کرد.
از منظر علمی، فریدون عباسی یکی از دانشمندان برجستۀ هسته‌ای ایران به شمار می‌رفت. وی دانش‌آموختۀ دکتری فیزیک هسته‌ای از دانشگاه شهید بهشتی بود و علاوه بر آن، دکتری مهندسی هسته‌ای را از دانشگاه صنعتی امیرکبیر دریافت کرده بود. از سال ۱۳۷۲ به‌عنوان عضو هیئت علمی دانشکدۀ فیزیک دانشگاه امام حسین(ع) وابستۀ به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مشغول به کار شد و در نهایت ریاست گروه فیزیک این دانشگاه را بر عهده گرفت. عباسی همچنین عضو شورای مرکزی انجمن هسته‌ای ایران بود و در سال ۱۳۸۶ از سوی محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور وقت، به‌عنوان استاد نمونۀ کشوری مورد تقدیر قرار گرفت.
همسر فریدون عباسی نزهت شبان آزاد، نامزد انتخابات دوازدهمین دورۀ مجلس شورای اسلامی از حوزۀ انتخابیه هرمزگان بود. در نخستین ساعات ۲۳ خرداد ۱۴۰۴، زمانی که منزل فریدون عباسی دوانی هدف حملات تروریستی رژیم صهیونیستی قرار گرفت، او به شهادت رسید. نزهت شبان آزاد، همسر شهید فریدون عباسی، در گفت‌وگو با شبکۀ SNN TV بیان کرد: «قدرت بیان من به پای فصاحت کلام شهید نمی‌رسد.
آنچه امروز شاهدش هستیم، همان رویدادهایی است که نشانه‌های پایان رژیم صهیونیستی را رقم می‌زنند. شهید عباسی فردی بسیار مهمان‌نواز بود و در ماه مبارک رمضان سفره‌های گسترده افطار برپا می‌کرد. تمامی فضایل اخلاقی را به ما سفارش می‌کرد و همیشه اعتقاد داشت که نباید از هیچ اتفاقی ناراحت شویم؛ برعکس، حالا خوشحالیم که سرانجام به هدف بلند خود دست یافته است.»
در سال‌های پایانی زندگی، شهید دکتر عباسی مسئولیت هدایت هلدینگ صنعت آستان قدس رضوی و مجموعه شرکت‌های زیرمجموعه آن همچون شهاب خودرو، کمباین‌سازی ایران و کارخانه آبمیوه رضوی را بر عهده داشت. علاوه بر آن، ایشان به عنوان رئیس هیئت مدیره شرکت کسب‌وکار رضوی نیز ایفای نقش می‌کرد.
کودکی و پیشینۀ خانوادگی
فریدون عباسی دوانی در ۱۷ شهریور ۱۳۳۷ در شهر آبادان چشم به جهان گشود. اصالت خانوادگی او به روستای دوان در شهرستان کازرون استان فارس بازمی‌گردد؛ اما خانوادۀ او پیش از تولدش، به استان خوزستان مهاجرت کرده بودند و در شهر آبادان ساکن شدند. بنابراین، اگرچه محل تولد عباسی آبادان است، ریشۀ فرهنگی و هویتی او به دوان کازرون مربوط می‌شود.
پدر و مادر فریدون عباسی یعنی خانوادۀ عباسی دوانی، اصالتاً اهل روستای دوان بودند و در همان ارزش‌ها و فرهنگ اصیل ایرانی-شیرازی بزرگ شدند. پس از تصمیم و مشورت بین مادر و پدرش سید حسین عباسی به خوزستان مهاجرت و خانوادۀ او در آبادان اقامت کردند. در خانوادۀ عباسی، روحیه مذهبی، مهمان‌نوازی و تعهد به ارزش‌های اصیل اسلامی-ایرانی حاکم بود و همین فضا در شکل‌گیری شخصیت فریدون عباسی نقش اساسی داشت.
دوران کودکی فریدون عباسی عمدتاً در شهر آبادان سپری شد و وی همانند بسیاری دیگر از فرزندان خانواده‌های مهاجر روستاهای فارس به خوزستان، با هنجارهای زندگی کارگری، تلاش جمعی و ساده‌زیستی آشنا شد. او از همان سال‌های کودکی تحت تربیت خانوادگی مبتنی بر اعتقادات دینی و آموزه‌های اخلاقی قرار گرفت و این تربیت، پشتوانۀ ورود او به عرصه‌های علمی، جهادی و انقلابی در سال‌های بعد شد.
دوران دفاع مقدس تا مدیریت سازمان انرژی اتمی
پس از وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷، فریدون عباسی به سرعت به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درآمد و فعالیت‌های جهادی خود را، که ریشه در تجربۀ زیسته‌اش در خانواده‌ای پرکار، مذهبی و پایبند به اصول داشت، ادامه داد. در سال‌های دفاع مقدس، فریدون عباسی طی سه دوره مختلف در جبهه‌های جنوب در جنگ ایران و عراق حضور فعال داشت و همزمان، مسئولیت حمایت لجستیکی جهاد سازندگی فارس را در مناطق عملیاتی بر عهده داشت. او از یاران نزدیک شهید محمد جهان‌آرا و دیگر فرماندهان سرشناس دفاع مقدس در عرصه‌های نبرد خوزستان بود؛ نقشی کلیدی در پشتیبانی و جهاد مهندسی جنگ ایفا کرد و همواره کنار رزمندگان حضور داشت.
مقصود از «حمایت لجستیکی جهاد سازندگی فارس»، سازماندهی و تأمین همه نیازهای پشتیبانی رزمندگان در خط مقدم جبهه توسط نیروهای جهاد از استان فارس بود. این حمایت‌ها شامل تهیه، انتقال و توزیع امکانات و وسایل ضروری برای رزمندگان می‌شد؛ از جمله رساندن آب، غذا و دارو، تهیه و ساخت سنگر، جاده‌ها، پل‌ها و مواضع دفاعی، تأمین ماشین‌آلات سنگین، سوخت، سیم‌خاردار و مهمات، انتقال مجروحان و امدادرسانی و ایجاد خاکریز و جاده‌های پشتیبانی.
دوران دفاع مقدس-خرمشهر
نیروهای جهاد سازندگی استان فارس با فعالیت شبانه‌روزی، نقش ستون فقرات پشتیبانی عملیات را برعهده داشتند تا رزمندگان بدون نگرانی از کمبود امکانات و تجهیزات، با تمرکز بیشتری در خط مقدم بجنگند. بدین ترتیب، محیط خانوادگی و اجتماع مهاجرنشین آبادان، به همراه پیوند با ریشه‌های اصیل فرهنگی دوان کازرون، هویت چندبعدی و مقاومتی در شخصیت فریدون عباسی ایجاد کرد تا به یکی از برجسته‌ترین دانشمندان و مدیران هسته‌ای معاصر ایران بدل شود.
در آن زمان، جهاد نقشی سازمان‌یافته‌تر در مهندسی جنگ داشت. او در سال ۱۳۷۲ به هیئت علمی دانشگاه امام حسین پیوست و چند سال بعد، ریاست دانشکدۀ فیزیک را بر عهده گرفت. عباسی از متخصصان برجستۀ لیزر در وزارت دفاع و از انگشت‌شمار کارشناسان جداسازی ایزوتوپ بود و مسئولیت آموزش و تحقیقات هسته‌ای وزارت دفاع را نیز داشت. به پاس خدمات علمی‌اش، همان‌طور که گفته شد در سال ۱۳۸۶ از سوی رئیس‌جمهور استاد نمونه کشور شد و در سال ۱۳۸۹ به ریاست سازمان انرژی هسته‌ای ایران منصوب گردید.
تعریف و جایگاه فیزیک هسته‌ای
فیزیک هسته‌ای، شاخه‌ای بنیادین از علوم فیزیک است که به مطالعۀ ساختار، رفتار و واکنش‌های هستۀ اتم‌ها می‌پردازد. فردی با مدرک دکتری در فیزیک هسته‌ای، مانند فریدون عباسی، که فارغ‌التحصیل دانشگاه شهید بهشتی است، یک محقق و متخصص در این زمینه به‌شمار می‌رود. این رشته تمرکز بر مباحث نظری و آزمایشگاهی دارد و بستری برای درک عمیق پدیده‌های هسته‌ای و توسعۀ فناوری‌های مرتبط فراهم می‌کند. اما دقیقاً نقش این تخصص در جامعه و صنعت چیست؟
تحقیق درباره واکنش‌های هسته‌ای
متخصصان فیزیک هسته‌ای، واکنش‌هایی چون شکافت هسته‌ای(Fission) و همجوشی هسته‌ای(Fusion) را به‌طور تخصصی بررسی می‌کنند.
شکافت هسته‌ای(Fission): فرآیندی که طی آن هسته‌های سنگین(مانند اورانیوم-۲۳۵) به دو هسته سبک‌تر تقسیم می‌شوند و انرژی زیادی آزاد می‌کنند. این فرآیند، اساس تولید انرژی در رآکتورهای هسته‌ای و همچنین برخی تسلیحات هسته‌ای است.
همجوشی هسته‌ای(Fusion): حالتی که در آن دو هسته سبک، مانند دوتریم و تریتیوم، با هم ترکیب شده و یک هستۀ سنگین‌تر را می‌سازند؛ فرایندی که منجر به آزادسازی انرژی عظیم می‌شود(فرآیندی که در ستاره‌ها و خورشید اتفاق میافتد).
درک دقیق فرآیندهای شکافت، که توسط متخصصان فیزیک هسته‌ای انجام می‌گیرد، نقش اساسی و بنیادینی در پیشبرد اهداف علمی و صنعتی کشور دارد. در این واکنش‌ها، هسته‌های سنگین مانند اورانیوم-۲۳۵ به هسته‌های سبک‌تر تجزیه شده و انرژی بسیار فراوانی را آزاد می‌کنند. این انرژی هسته‌ای، اساس عملکرد رآکتورهایی مانند نیروگاه بوشهر را تشکیل می‌دهد. در این نیروگاه، انرژی آزادشده به برق تبدیل شده و می‌تواند برق مورد نیاز میلیون‌ها نفر را تأمین کند.
علاوه بر این، دانش دقیق دربارۀ این واکنش‌ها امکان تولید ایزوتوپ‌های پزشکی مهمی مانند مولیبدن-۹۹ را فراهم می‌کند؛ ایزوتوپی که در تشخیص و درمان بیماری‌های جدی ــ از جمله سرطان ــ نقشی جدی دارد و هر سال جان هزاران بیمار را نجات می‌دهد. بدون این دانش فیزیکی عمیق، دستیابی به تولید انرژی پایدار و مستقل با موانع جدی مواجه می‌شود و نیز فناوری‌های پزشکی پیشرفته مؤثر به‌طور چشم‌گیری محدود خواهد شد. بنابراین، پیشرفت این تحقیقات ضرورتی بنیادین برای خودکفایی و پیشرفت ایران در عرصۀ جهانی به‌شمار می‌آید و هر گام علمی در این حوزه، می‌تواند تضمینی برای امنیت، سلامت و رفاه جامعه باشد.
اندازه‌گیری و تحلیل تابش‌های هسته‌ای
یکی دیگر از حوزه‌های حیاتی فیزیک هسته‌ای، اندازه‌گیری و تحلیل تابش‌های هسته‌ای(آلفا، بتا، گاما و نوترون) است که توسط ابزارهای پیشرفته نظیر آشکارسازهای تابش(دتکتورها) انجام می‌شود. این کار نیازمند مهارت و دقت بالاست و متخصصان ایرانی مانند فریدون عباسی دوانی، در طراحی و ساخت این آشکارسازها و سیستم‌های ثبت داده‌های هسته‌ای، نقش برجسته‌ای در پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران داشته‌اند.
این فرآیند، برای بهره‌گیری بهینه و ایمن از توان هسته‌ها در خدمت بشر، ضرورت مطلق دارد.
در حوزۀ پزشکی: دقت بالا در اندازه‌گیری تابش‌ها، تولید ایزوتوپ‌هایی نظیر مولیبدن-۹۹ را ممکن می‌سازد که در تصویربرداری و درمان سرطان، همان‌طور که گفته شد هر سال جان میلیون‌ها بیمار را نجات می‌دهد. در رادیوتراپی نیز، محاسبۀ دقیق دوز تابش عامل تفاوت میان بهبود و آسیب جدی است. در بخش صنعت: تحلیل‌های تابشی در توسعۀ شتاب‌دهنده‌های خطی و دستگاه‌های پلاسمای کانونی کاربرد دارد و امکان تولید مواد جدید، مانند لایه‌های نازک برای صنایع پیشرفته(الکترونیک، هوافضا، تجهیزات پزشکی و…) را می‌دهند و ایران را در مرز نوآوری علمی و صنعتی قرار می‌دهد.
این تخصص مانند کلیدی است که درهای ظرفیت‌های جدید را می‌گشاید؛ بدون برخورداری از تجهیزات و دانش کافی در حوزۀ آشکارسازی و تحلیل تابش، دسترسی به درمان‌های پزشکی نوین محدود می‌شود و رشد صنعتی و امنیت ملی نیز به‌شدت آسیب‌پذیر خواهد شد.
شبیه‌سازی و مدل‌سازی در فیزیک هسته‌ای
امروزه، با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای شبیه‌سازی پیشرفته مانند MCNPX یا FLUKA (که در آثار علمی عباسی نیز به آنها اشاره شده)، فیزیکدانان هسته‌ای قادرند رفتار ذرات و تابش‌ها را در شرایط متنوع و پیچیده به‌صورت مجازی مدل‌سازی کنند. این شبیه‌سازی‌ها در طراحی بهینه رآکتورها، پیش‌بینی عملکرد مواد در محیط پرتوزا و بهینه‌سازی فرآیند غنی‌سازی اورانیوم اهمیت دارند و نقش کلیدی در افزایش بازده و ایمنی تأسیسات هسته‌ای ایفا می‌کنند.
فواید غنی‌سازی اورانیوم و طراحی رآکتورهای هسته‌ای
غنی‌سازی اورانیوم پیش‌شرط تولید سوخت مناسب برای رآکتورهای هسته‌ای است.
یک رآکتور با سوخت غنی‌شده قادر است حجم عظیمی از انرژی را تولید کند. برای مثال، تنها یک تن اورانیوم غنی‌شده می‌تواند معادل چندین میلیون بشکه نفت انرژی تولید نماید، آن هم بدون انتشار گازهای گلخانه‌ای عمده مانند CO2. این ویژگی به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و همچنین مقابله با تغییرات اقلیمی کمک شایانی می‌کند. انرژی آزادشده از شکافت تنها یک گرم اورانیوم-۲۳۵ نزدیک به ۸.۲ × 1010 ژول است که معادل انرژی حاصل از سوختن حدود ۳ تن زغال‌سنگ می‌باشد.
رآکتورهای هسته‌ای، از جمله نیروگاه بوشهر، منبع پایدار و مداوم تأمین برق هستند؛ برخلاف منابع تجدیدپذیر مانند برق خورشیدی یا بادی که به شرایط محیطی محدود می‌شوند. به عنوان نمونه، نیروگاه بوشهر سالانه حدود ۷.۵ تراوات‌ساعت برق تولید می‌کند که معادل تأمین برق سه میلیون خانوار ایرانی در سال است. برخی رآکتورهای تحقیقاتی، مانند رآکتور تهران، علاوه بر تولید برق، برای تولید ایزوتوپ‌های پزشکی(نظیر مولیبدن-۹۹ برای تصویربرداری و درمان سرطان و کبالت-۶۰ برای استریل تجهیزات پزشکی) نیز به کار می‌روند.
اورانیوم غنی‌شده در رآکتورهای تحقیقاتی-پزشکی، جهت تولید ایزوتوپ‌ها در اسکن پزشکی قلب، سرطان و سایر بیماری‌های جدی کاربرد دارد، استفاده می‌شود. همان‌طور که قبلاً ذکر شد، بدون فرآیند غنی‌سازی، تولید این ایزوتوپ‌ها در مقیاس بالا و صنعتی میسر نخواهد بود و این موضوع به صورت مستقیم سلامت و رفاه جامعه را هدف قرار خواهد داد.
طراحی و توسعۀ رآکتورها به پژوهشگران و دانشمندان امکان می‌دهد در زمینه‌هایی چون فیزیک پلاسما و دینامیک نوترونی تحقیق کنند و از دل این تحقیقات، فناوری‌های جدیدی همچون شتاب‌دهنده‌های ذرات و لیزرهای هسته‌ای حاصل می‌شود. ضمن اینکه نسبت به نیروگاه‌های فسیلی، رآکتورهای هسته‌ای آلایندگی به‌مراتب کمتری دارند و نقش مؤثری در کاهش گرمایش زمین ایفا می‌کنند.
این فعالیت‌ها در بستر سازمان انرژی اتمی ایران، محلی که فریدون عباسی ریاست آن را بر عهده داشت، به‌عنوان دغدغه‌ای ملی و راهبردی دنبال می‌شود. فرآیند غنی‌سازی اورانیوم به‌دلیل قابلیت دوگانه(کاربرد صلح‌آمیز و غیرصلح‌آمیز)، مستلزم شفافیت و نظارت ملی و بین‌المللی است. ایران عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی(IAEA) بوده و روند غنی‌سازی خود را با هدف‌های صلح‌آمیز زیر نظر این نهاد پیش می‌برد؛ موضوعی که بیانگر تعهد ایران به استفادۀ مسئولانه و سازنده از فناوری هسته‌ای است.
دکتری مهندسی هسته‌ای | تبدیل علم به فناوری عملی
مهندسی هسته‌ای، برخلاف فیزیک هسته‌ای که بیشتر بر جنبه‌های نظری تمرکز دارد، رشته‌ای است که علم را به فناوری و کاربردهای عملی تبدیل می‌کند. فردی با مدرک دکتری مهندسی هسته‌ای، مانند فریدون عباسی که این مدرک را از دانشگاه صنعتی امیرکبیر دریافت کرده، بر طراحی، ساخت و مدیریت سیستم‌های هسته‌ای تمرکز دارد. این رشته پلی بین تئوری و عمل است و مستقیماً با اجرای پروژه‌های هسته‌ای مرتبط است. اما چه کارهایی در این زمینه انجام می‌شود؟
طراحی و ساخت رآکتورهای هسته‌ای: مهندسان هسته‌ای، رآکتورها را برای تولید انرژی الکتریکی یا تولید ایزوتوپ‌های پزشکی طراحی می‌کنند. آنها باید پارامترهایی مانند ایمنی، کارایی و پایداری را در نظر بگیرند. برای مثال، در ایران، طراحی و بهینه‌سازی رآکتور آب سنگین اراک یا رآکتور تحقیقاتی تهران از جمله وظایف این متخصصان است.
مدیریت چرخۀ سوخت هسته‌ای: این مهندسان در فرآیندهای استخراج، غنی‌سازی و بازفرآوری سوخت هسته‌ای نقش دارند. غنی‌سازی اورانیوم تا سطوح مختلف و مدیریت پسماندهای هسته‌ای از جمله وظایف کلیدی آنها است. فریدون عباسی، با تجربه در جداسازی ایزوتوپ‌ها، در این بخش نقش مهمی داشته است.
توسعۀ شتاب‌دهنده‌ها و سیستم‌های پیشرفته: یکی از سوابق برجستۀ عباسی، طراحی و ساخت اجزای شتابدهنده خطی الکترون است که در مقالاتش نیز به آن اشاره شده. شتاب‌دهنده‌ها در تحقیقات هسته‌ای، تولید پرتو برای کاربردهای پزشکی و حتی تولید نوترون برای رآکتورها کاربرد دارند. این فناوری در برنامه هسته‌ای ایران برای پیشبرد پروژه‌های تحقیقاتی و صنعتی بسیار مهم است.
ایمنی و حفاظت در برابر پرتوها: مهندسان هسته‌ای سیستم‌های حفاظتی را طراحی می‌کنند تا از کارگران، محیط زیست و جامعه در برابر تابش‌های خطرناک محافظت کنند. این شامل طراحی سپرهای تابشی، سیستم‌های دزیمتری(اندازه‌گیری دوز تابش)، و پروتکل‌های ایمنی است که عباسی نیز در مقالاتش به آنها پرداخته.
در برنامه هسته‌ای ایران، مهندسان هسته‌ای مسئول اجرای پروژه‌های عملی هستند؛ از ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای مانند بوشهر گرفته تا توسعه فناوری‌های پیشرفته مانند پلاسمای کانونی (که عباسی در طراحی آن نقش داشته) برای تولید نوترون یا تحقیقات پیشرفته. این مهندسان همچنین در همکاری با سازمان انرژی اتمی، نقش کلیدی در مدیریت و اجرای توافقات بین‌المللی مانند برجام داشته‌اند، هرچند عباسی خود از منتقدان سرسخت این توافق بود.
تفاوت و هم‌پوشانی این دو رشته در برنامۀ هسته‌ای
اگرچه فیزیک‌دان هسته‌ای بیشتر بر چرایی و چگونگی پدیده‌های هسته‌ای تمرکز دارد و مهندسی هسته‌ای بر چگونه ساختن و چگونه استفاده کردن متمرکز است، این دو رشته در عمل مکمل یکدیگر هستند. یک برنامۀ هسته‌ای موفق، مانند برنامۀ ایران، به هر دو نیاز دارد: فیزیکدانان هسته‌ای، پایه‌های علمی را فراهم می‌کنند؛ مثلاً محاسبات دقیق برای واکنش‌های هسته‌ای یا طراحی هدف‌های نوترونی(کاری که عباسی انجام داده). مهندسان هسته‌ای، این دانش را به سیستم‌های عملی تبدیل می‌کنند؛ مثلاً ساخت رآکتور یا شتابدهنده.
فریدون عباسی دوانی، با داشتن مدرک دکتری در هر دو رشته، نمونه‌ای بارز از ترکیب این دو مهارت است. او هم در تحقیقات بنیادین(مانند طراحی آشکارسازها و شبیه‌سازی‌ها) و هم در کاربردهای عملی(مانند ساخت شتاب‌دهنده‌ها و مدیریت سازمان انرژی اتمی) نقش داشته است. این ترکیب، او را به یکی از ستون‌های برنامه هسته‌ای ایران تبدیل کرد. عباسی در زمان ریاست سازمان انرژی اتمی، بر پروژه‌های حساس نظارت داشت و پس از ترور نافرجام در سال ۱۳۸۹، به نمادی از مقاومت علمی ایران تبدیل شد.
انرژی هسته‌ای، جدا از نقش‌هایش در تولید برق و پزشکی، در بسیاری از حوزه‌های دیگر هم اهمیت دارد. در صنعت در کنترل کیفیت محصولات، شناسایی عیوب داخلی قطعات، بررسی ساختار مواد و همچنین اصلاح خواص پلیمرها و فلزات استفاده می‌شود. در بخش کشاورزی و صنایع غذایی، پرتودهی می‌تواند منجر به استریلیزاسیون و افزایش ماندگاری موادغذایی، کنترل آفات و بهبود ژنتیکی بذرها شود. در حوزۀ محیط زیست، فناوری هسته‌ای به پایش آلودگی‌ها، تصفیۀ آب و فاضلاب و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کند.
زمین‌شناسان نیز از روش‌های هسته‌ای برای سن‌یابی سنگ‌ها و آثار باستانی و همچنین اکتشاف منابع زیرزمینی بهره می‌برند. در عرصۀ دفاع و امنیت، فناوری هسته‌ای ابزارهایی برای آشکارسازی و رهگیری مواد رادیواکتیو، افزایش ایمنی مرزی و مقابله با تهدیدات فراهم می‌کند. علاوه بر همۀ این‌ها، انرژی هسته‌ای امکان توسعۀ شتاب‌دهنده‌ها، انجام پژوهش‌های بنیادین و تولید ذرات و مواد اساسی برای تحقیقات علمی و فنی را مهیا می‌سازد.
جمعی از دانشمندان، متخصصان، کارشناسان و مسئولان صنعت هسته‌ای کشور صبح یکشنبه(۱۴۰۲/۰۳/۲۱) با حضور در حسینیۀ امام خمینی(ره) با رهبر انقلاب اسلامی دیدار کردند.
رسانۀ KHAMENEI.IR به همین مناسبت در گفت‌وگو با دکتر فریدون عباسی رئیس اسبق سازمان انرژی اتمی و نمایندۀ مجلس شورای اسلامی در دورۀ یازدهم به بررسی تأثیرات پیشرفت تکنولوژی هسته‌ای در زندگی مردم پرداخته است.
تحریم و ترور | دانشمندی که از ترور نمی‌ترسد! | از مواضع هسته‌ای کوتاه بیاییم؟
قطعنامۀ ۱۷۴۷ شورای امنیت سازمان ملل در سال ۱۳۸۶، با هدف سرکوب برنامۀ هسته‌ای صلح‌آمیز ایران، دانشمندانی مانند فریدون عباسی را به‌عنوان «دانشمند ارشد وزارت دفاع و مرتبط با مؤسسه فیزیک کاربردی» هدف تحریم‌های ظالمانه قرار داد. این تحریم‌ها، که دارایی‌های این افراد را مسدود و سفرهایشان را ممنوع کرد، بخشی از فشارهای غیرقانونی آمریکا و متحدان غربی‌اش بود که به بهانه‌های واهی، حق مسلم ایران برای بهره‌مندی از انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز، مطابق با معاهدۀ منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (NPT)، را نقض کرد.
این اقدامات دانشمندان ایرانی را هدف قرار داد و با حوادثی مانند سوءقصد نافرجام به فریدون عباسی در ۸ آذر ۱۳۸۹، همزمان با ترور شهید مجید شهریاری، نشان‌دهندۀ عمق خصومت غرب با پیشرفت علمی و استقلال ایران بود. به نظر شما قطعنامۀ ۲۲۳۱ یعنی برجام در سال ۱۳۹۴، با لغو موقت تحریم‌های افراد و تسلیحاتی ایران در ۲۷ مهر ۱۳۹۹، این محدودیت‌ها را برداشت؟
فریدون عباسی با تکیه بر تجارب گذشته در روابط ایران و کشورهای غربی، بر این باور است که سیاست نرم‌خویی و انعطاف‌پذیری ایران در مقابل غرب، به‌خصوص پذیرش موافقت‌نامه‌های فراتر از پیمان منع اشاعۀ سلاح‌های هسته‌ای و تسلیم دست‌آوردهای کشوری، نه‌تنها فشار مخالفان را کاهش نداده، بلکه حرص و ولع آنان را برای سرکوب شدیدتر ایران و جهان اسلام بیشتر کرده است.
عباسی به‌طور آشکار اظهار می‌دارد که برجام، به‌مثابۀ پیمانی که با آرزوی توافق با غرب به امضا رسید، از همان آغاز سرنوشت نکبت‌بار داشت. او بر این عقیده است که گروهی در درون ایران که به گفت‌وگو با غرب و حل‌وفصل مسائل از راه دیپلماسی امیدوار بود، به تشدید مشکلات داخلی، از جمله آشوب‌های اجتماعی دامن زده است. این طرز تفکر، که نشأت از ساده‌دلی نسبت به نیت‌های خصمانه غرب می‌گیرد، به‌جای استحکام استقلال ملی، ایران را در برابر دشمنان شکننده‌تر ساخته است.
عباسی تصریح می‌کند که غرب، خصوصاً آمریکا و رژیم صهیونیستی، در پی ریشه‌کن ساختن اندیشۀ مقاومت جمهوری اسلامی است که امروز در منطقه و جهان گسترش یافته و خطری برای سلطۀ استعماری آنان به‌شمار می‌رود. وی هشدار می‌دهد که اگر ایران از آرمان‌های خویش دست بردارد، غرب تنها سود اندکی به ایران خواهد بخشید، اما منابع ملی را چپاول کرده و استقلال کشور را از میان خواهد برد.
برای مقاومت در برابر این دشمنی ریشه‌دار، عباسی بر لزوم تقویت سرمایۀ اجتماعی تأکید دارد. وی معتقد است که آزمایش‌های موشکی اخیر ایران پیامی شفاف به غرب فرستاده که ایران در عرصه دفاعی با قاطعیت ایستاده است. با این همه، او تأکید می‌کند که مقاومت بدون توجه به معیشت مردم، رفع تبعیض و برقراری عدالت اجتماعی میسر نیست. قوۀ قضاییه باید به گونه‌ای عمل کند که حتی فرد خطاکار نیز با رضایت از آن خارج شود.
عباسی استدلال می‌کند که مسائل معیشتی، عدالت، و فرهنگ باید به‌صورت همزمان پیگیری شوند تا نظریۀ مقاومت به طور کامل محقق شود. نگاه به مسائل باید ریشه‌ای باشد و ایران باید با تکیه بر آرمان‌های خود، در برابر دنیای مادی‌گرای غرب که به دنبال سرکوب امت اسلامی است، ایستادگی کند.
فریدون عباسی صراحتاً و به درستی با برجام مخالف است و آن را توافقی ناکارآمد و زیان‌بار برای ایران می‌داند. او معتقد است که برجام نه‌تنها به رفع تحریم‌ها و کاهش فشارهای غرب منجر نشد، بلکه با تحمیل تعهدات غیرمنصفانه و محدود کردن برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران، طمع دشمنان را برای اعمال فشار بیشتر افزایش داد. به نظر عباسی، این توافق نتیجۀ خوش‌بینی غیرواقع‌بینانه به غرب بود و به جای تقویت استقلال ملی، ایران را در موضع ضعف قرار داد. او تأکید می‌کند که آمریکا و رژیم صهیونیستی، هرگز اهل سازش نیستند و هدف اصلی آنها تضعیف جمهوری اسلامی و جلوگیری از گسترش تفکر مقاومت در منطقه و جهان است.
برجام از اساس توافقی یک‌طرفه و ستمگرانه بود که به سود ایران نبود و به ابزاری برای افزایش فشارهای غرب علیه کشور مبدل شد. این توافق با تحمیل محدودیت‌های شدید بر برنامۀ هسته‌ای ایران، حق مشروع کشور برای استفاده از فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای را نقض کرد، در حالی که وعده‌های رفع تحریم‌ها عملاً محقق نشد. آمریکا، پس از امضای برجام به تعهدات خود عمل نکرد و با خروج یک‌جانبه از توافق در سال ۲۰۱۸ و اعمال تحریم‌های تازه، نشان داد که این توافق صرفاً پوششی برای تضعیف ایران و حفظ سلطۀ استعماری است.
برجام به جای تقویت اقتصاد ایران، با ایجاد فضای خوش‌بینی کاذب، فرصت‌های داخلی را تضعیف کرد و به دشمنان اجازه داد تا با بهانه‌تراشی‌های تازه، فشارهای اقتصادی و سیاسی را افزایش دهند. این توافق نشان‌دهندۀ شکست رویکرد مذاکره با دشمنانی است که هیچ‌گاه به دنبال منافع متقابل نبوده و تنها به دنبال سرکوب ایران و جهان اسلام هستند.
این تحریم‌ها و حملات علیه دانشمندان ایرانی، بخشی از سیاست‌های جنایتکارانۀ آمریکا و رژیم صهیونیستی برای تضعیف امت اسلامی و جلوگیری از اقتدار علمی و سیاسی آن است. آنها با بهانه‌تراشی دربارۀ برنامه هسته‌ای ایران، که هیچ‌گاه تخلفی از آن ثابت نشده، به دنبال حفظ سلطۀ استعماری و منافع نامشروع خود هستند. این اقدامات، که با هدف لجاجت با پیشرفت جهان اسلام انجام می‌شود، تلاشی برای سرکوب حرکت کشورهای اسلامی به سمت خودکفایی و اقتدار است تا تسلط ظالمانه و کشتار جمعی آنها بر جهان ادامه یابد.
آمریکا و رژیم صهیونیستی حق تحریم دانشمندان هسته‌ای ایران را ندارند، زیرا این تحریم‌ها غیرقانونی و برخلاف اصول حقوق بشر است و تلاشی آشکار برای جلوگیری از پیشرفت علمی یک ملت مستقل و سرکوب حق مشروع آن برای دستیابی به فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای محسوب می‌شود. سوءقصد نافرجام به فریدون عباسی در ۸ آذر ۱۳۸۹، همزمان با ترور شهید مجید شهریاری و دیگر دانشمندان هسته‌ای در میدان دانشجوی تهران، نمونه‌ای آشکار از ظلم و جنایت قدرت‌های آمریکایی و رژیم صهیونیستی خبیث علیه استقلال و پیشرفت امت اسلامی است.
در روز ۸ آذرماه ۱۳۸۹ استاد شهریاری و دکتر فریدون عباسی، هر دو به یک شیوه اما در محل‌های جداگانه و حوالی ساعت ۷:۴۵ مورد ترور قرار گرفتند. مکانیزم اقدام تروریست‌ها به این شکل بود که موتورسواران تروریست نزدیک خودروی حامل استاد شده و با چسباندن یک بمب به ماشین از آن فاصله گرفته و سپس خودرو را منفجر می‌کنند. تروریست‌ها ابتدا اقدام به ترور استاد شهریاری و سپس اقدام به ترور استاد فریدون عباسی دوانی در مقابل دانشگاه شهید بهشتی کردند
این حمله، که به عوامل موساد نسبت داده شده، منجر به مجروحیت عباسی شد، اما او با هوشیاری و واکنش سریع از این ترور جان سالم به در برد. در رسانه‌های ایران، فریدون عباسی به همراه شهید محمدمهدی طهرانچی به‌عنوان جانبازان هسته‌ای کشور شناخته می‌شوند و یادمانی به نام این دو در بخش «یادمان شهدای هسته‌ای» موزۀ دفاع مقدس وجود دارد. این حملات تروریستی، که نقض آشکار حقوق بشر و حاکمیت ملی ایران بود، با هدف حذف دانشمندان برجسته و ایجاد رعب و وحشت در جامعۀ علمی ایران طراحی شد تا روحیه خودباوری و پیشرفت در میان امت اسلامی تضعیف شود.
فریدون عباسی در همایش “انسجام داخلی، اقتدار جهانی” که در مجمع فرهنگی یاوران حضرت مهد(عج) در سال ۱۳۹۰ برگزار شد به تشریح جزئیات ترور خود پرداخت و گفت:
«در سال ۸۴ سرویس امنیتی کشور به من هشدار داده بود که در معرض ترور هستم و من محل سکونتم را تغییر دادم ولی تحت الحفظ نبودم. مدتی از هشدار‌های سرویس امنیتی گذشته بود و سیستم امنیتی یادش رفت که قرار است من ترور شوم و در سال ۸۵ به همراه خانواده‌ام به منزل قبلی‌ام مراجعه کردم. در سال ۸۷ بعد از ترور شهید علی‌محمدی به من گفته بودند که باید تغییر مکان دهم و برای رفت و آمد رانندۀ شخصی داشته باشم ولی من ماشینم را عوض کردم، اما رانندۀ شخصی نگرفتم.»
عباسی با بیان اینکه وقتی شهید علی‌محمدی ترور شد قضیۀ حفاظت از ما جدی شد، گفته است: «البته من منتظر ترور بودم و دشمن از نظم من، شهید علی‌محمدی، شهید شهریاری و شهید رضایی استفاده کرد به گونه‌ای که شهید رضایی عصر‌ها به صورت منظم فرزندش را از مهد کودک به منزل می‌برد و من و شهید شهریاری صبح‌ها برای تدریس به دانشگاه می‌رفتیم».
او در این اظهارات روز ترور خود را این‌گونه روایت کرده است: «معمولا هنگام رانندگی اطرافم را از طریق آئینۀ خودرو بررسی می‌کردم ولی در جایی که ترور شدم انتظار چسباندن بمب به خودرو را نداشتم. من صدای چسباندن بمب به در خودرو را شنیدم ولی از آنجایی که موتورسوار برای فریب من دستش را به آئینه خودرو زده بود جلوتر رفت و دستش را بلند کرد تا من مطمئن شوم این فرد قصدی ندارد.
من به محض اینکه از آئینه خودرو بمب را دیدم فورا ترمز زدم و از همسرم خواستم که از خودرو پیاده شود ولی همسرم متوجه منظورم نشد. من سریعا از خودرو پیاده شدم و در سمت راست ماشین را باز کردم و با صدای بلند به همسرم گفتم از خودرو پیاده شود. به محض اینکه از خودرو پیاده شدیم بمب منفجر شد و ۱۶ ترکش به همسرم برخورد کرد و چند ترکش نیز به بدن من اصابت کرد.»
این جنایات، بخشی از پروژۀ گسترده‌تر غرب و رژیم صهیونیستی برای سرکوب اقتدار علمی و سیاسی جهان اسلام است که با ابزارهایی مانند ترور، تحریم و فشارهای سیاسی، به دنبال حفظ سلطۀ استعماری خود هستند. تجلیل از عباسی و طهرانچی در موزۀ دفاع مقدس، نشان‌دهندۀ عزم راسخ ایران برای ایستادگی در برابر این ظلم‌ها و ادامه مسیر استقلال و پیشرفت علمی است، در حالی که سگ زرد و نتانیاهو و پیشینیان آنها برای حفظ منافع نامشروع خود به هر جنایتی، از جمله ترور متوسل می‌شوند.
ای مردم آگاه باشید؛ فتنه‌ها رنگ عوض می‌کنند!
تا خوانش این قسمت از متن تقریباً متوجه شده‌اید که عباسی از جمله سرسخت‌ترین مخالفان برجام، دولت حسن روحانی و شخص محمدجواد ظریف بود. در تاریخ ۲۳ تیر ۱۳۹۵، به مناسبت یک‌سالگی توافق برجام، عباسی در گفت‌وگویی با رجانیوز به شدت روند اجرایی و رویکردهای اتخاذشده در برجام را مورد نقد قرار داد و گفت:
«واقعاً حرف عجیبی است که می‌گویند ما صادرکنندۀ اورانیوم غنی‌شده و آب سنگین هستیم! شخصی برای اینکه چیزی برای عرضه داشته باشد، صورت خود را با سیلی سرخ می‌کند و می‌گوید ما صادرکننده هستیم. درحقیقت مجبورمان کردند این مواد را رقیق کنیم یا تحویل بدهیم و آب سنگین را از کشور خارج کنیم. به محض اینکه در مذاکرات پذیرفتید این‌ها باید خارج شوند، اقدام می‌کنند. عجله و شتاب در این کارها دیده می‌شود.
قبل از سررسید، اورانیوم را یا رقیق یا خارج می‌کنند و آب سنگین را به کشور دیگر می‌فرستند، حتی پول آن را هم دریافت نمی‌کنند. این وضعیت باعث می‌شود خودمان را از مواد استراتژیکی که می‌توانستیم در چانه‌زنی سیاسی از آن بهره‌مند شویم، محروم کنیم. آن‌وقت ژست می‌گیریم که گویا صادرکنندۀ مواد هسته‌ای هستیم! نه، بسیاری موارد بود که می‌شد صادر کرد و نزد خود نگاه داشت. این‌گونه رفتارها صرفاً فریب افکار عمومی است.»
در تاریخ ۲۴ تیر ۱۳۹۵، سازمان انرژی اتمی ایران در پاسخ به این سخنان بیانیه‌ای صادر کرد که بخشی از آن چنین بود: «آنچه توصیه می‌کنیم، تقوی، ترس از خدا، رعایت انصاف و اخلاق، و دوری از کینه، بغض، عداوت و حسادت است.» پس از شهادت محسن فخری‌زاده در سال ۱۳۹۹، عباسی مجدداً انتقادات خود را نسبت به دولت روحانی مطرح ساخت و اعلام کرد که خودش آغاز مجدد غنی‌سازی ۲۰ درصدی، قطع همکاری با آژانس انرژی اتمی، اخراج بازرسان این آژانس و خروج از برجام را در مجلس دنبال خواهد کرد.
در سال ۱۴۰۰، به عنوان نمایندۀ مجلس، بار دیگر مخالفت صریح خود با حضور بازرسان آژانس در ایران را ابراز داشت و گفت: «حتی اگر نگوییم خود بازرسان جاسوس هستند، قطعاً داده‌ها و اطلاعاتی که جمع‌آوری می‌کنند، مورد سوءاستفادۀ جاسوسان علیه کشور ما قرار می‌گیرد، چرا که جمعی از کارشناسان و کارکنان آژانس یا اتباع آمریکا و اسرائیل هستند یا تحت تأثیر و تطمیع آنها قرار گرفته‌اند. اطلاعات و نتایج بازرسی‌ها در بستری بارگذاری می‌شود که خبرگانِ منتخب آژانس ــ که اغلب ملیت غربی دارند ــ به آن دسترسی دارند؛ بنابراین تاکید ما این است که نباید همه مکان‌ها مورد بازرسی رسمی قرار گیرد.»
ماجرای خودروهای شاسی‌بلند برای نمایندگان مجلس:
در دورۀ یازدهم مجلس، پس از افشای موضوع ارائۀ خودروهای شاسی‌بلند به نمایندگان از سوی وزارت صمت در دولت سیزدهم، برخی منابع غیررسمی نام عباسی را نیز در میان دریافت‌کنندگان ذکر کردند. در تاریخ ۷ اردیبهشت ۱۴۰۲، احمد رسولی‌نژاد(عضو کمیسیون صنایع و معادن) گفت:
«در روزی که قرار بود سیدرضا فاطمی‌امین(1402-1403 مشاور رئیس‌جمهور ایران) استیضاح شود، مدارک بسیاری به همراه داشتم و دفاع ما مستند بود؛ اما وزیر تنها شعار داد و آمار ساختگی بیان کرد. روز قبل از نطق من، ناگهان اعلام شد که آراء بازگشته و قرار نیست استیضاح انجام شود. همان روز، اخباری پخش شد که شب قبل از استیضاح، در ساختمان وزارت صمت در خیابان سمیه، حوالۀ حدود ۷۰ تا ۷۵ خودرو شاسی‌بلند بین نمایندگان تقسیم شده است.»
عباسی در واکنش به این موضوع گفت: «من نه نیازی به خودروهای اهدایی دولت داشتم و نه اعتقادی به گرفتن آنها داشتم. اساساً چرا باید ما تا این اندازه روی شاسی‌بلند وسواس به خرج بدهیم؟ مگر قیمت این خودروها چقدر است؟ ماشینی که می‌بینیم، در داخل شهر مدام دچار مشکل است؛ بهتر است نظام تدبیری کند تا ماشین‌هایی محکم‌تر که کمتر خراب می‌شوند، در اختیار نمایندگان قرار بگیرد. من حقوقم را از محل خدمتم دریافت می‌کنم و حتی حقوقم از مجلس بیشتر است.»
سوابق آموزشی | زندگینامه فریدون عباسی
- تدریس در مقطع کارشناسی فیزیک
- تدریس در دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری مهندسی هسته‌ای
- راهنمایی چندین رساله دکتری و پایان‌نامه کارشناسی ارشد
- استاد نمونه کشور در سال ۱۳۸۹
مسؤولیت‌ها و سوابق اجرایی
- معاون دانشجویی – فرهنگی دانشگاه شهید بهشتی ۱۳۸۶-۱۳۸۵
- مؤسس و دبیر انجمن هسته‌ای ایران ۱۳۸۵-۱۳۸۲
- رئیس گروه فیزیک دانشگاه امام حسین (ع) ۱۳۸۵-۱۳۸۳
- رئیس پژوهشکده دانشگاه مالک اشتر ۱۳۸۴-۱۳۷۹
- معاون تحصیلات تکمیلی دانشگاه امام حسین (ع) ۱۳۷۹-۱۳۷۶
- مدیر اجزائی و مشاور حوزه معاونت دانشجویی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ۱۳۷۶-۱۳۷۳
- رئیس مرکز آموزش و تحقیقات فیزیک دانشگاه امام حسین (ع) ۱۳۷۲-۱۳۷۰
- مسئول پشتیبانی جنگ جهاد سازندگی استان فارس و شرکت در عملیات‌های مختلف از شروع تا پایان دفاع مقدس
- رئیس سازمان انرژی اتمی در دولت دهم در سال ۱۳۸۹
- معاون رئیس جمهور در سال ۱۳۸۹
مدارج تحصیلی
- لیسانس فیزیک هسته‌ای از دانشگاه شیراز در سال ۱۳۶۳
- فوق‌لیسانس فیزیک هسته‌ای از دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۶۶
- دکتری مهندسی هسته‌ای از دانشگاه صنعتی امیرکبیر در سال ۱۳۸۱
سوابق پژوهشی
- راه‌اندازی نرم‌افزارهای هسته‌ای در زمینه محاسبات رآکتور، دزیمتری و اندازه‌گیری تابش‌های هسته‌ای
- طراحی و ساخت آشکارسازها و سیستم‌های ثبت و پردازش داده‌های هسته‌ای
- طراحی و ساخت هدف‌های هسته‌ای برای تولید نوترون
- طراحی و ساخت دستگاه پلاسمای کانونی و دستگاه‌های تشخیصی مرتبط با آن
- طراحی و ساخت اجزاء شتابگر خطی الکترون
- ارائۀ ۲۵ مقاله در کنفرانسهای داخلی و خارجی
- ارائۀ ۱۵ مقاله در مجلات علمی و پژوهشی داخلی و خارجی
مقالات کنفرانسهای داخلی
1. طراحی و شبیه سازی ادوات پسیو هیبرید و فیلتر باند S برای ساخت پایشگر مکان باریکه در شتابگر خطی الکترون ارائه شده در پنجمین کنفرانس مهندسی دانش بنیان و نوآوری (1397) نفیسه مصباح ، ساسان احمدیان نمین ، فریدون عباسی دوانی ، مهیار شیرشکن ، سیدحامد شاکر
2. ساخت دستگاه تخلیه سد دی الکتریک برای کاربردهای درمانی و اندازه گیری پارامترهای الکتریکی و دز مناسب برای کاربردهای درمانی ارائه شده در دومین کنفرانس بین المللی مهندسی برق (1396) زهرا شهبازی راد ، فریدون عباسی دوانی ، غلامرضا اطاعتی
3. بررسی تاثیر گاز افزودنی کریپتون بر آهنگ واکنش گداختD-Dدر دستگاه پلاسمای کانونی 1/7kJ نوع مدر ارائه شده در کنفرانس فیزیک ایران 1393 (1393) بابک شیرانی ، فریدون عباسی دوانی ، محسن نیکبخت
4. جداسازی دیجیتال نوترون-گاما در بازه انرژی گسترده به روش بازسازی پالس ارائه شده در کنفرانس فیزیک ایران 1393 (1393) سعید جمیلی ، اسمعیل بیات ، حسین آفریده ، فریدون عباسی دوانی
5. استفاده از دو روش ماشینکاری و انقباض در ساخت تیوب اصلی شتابگر خطی الکترون و مقایسه نتایج بدست آمده از آنها ارائه شده در یازدهمین کنفرانس ملی مهندسی ساخت و تولید ایران (1389) فریدون عباسی دوانی ، فرشاد قاسمی
6. ایجاد شیار مارپیچ بر روی یاتاقان کروی با استفاده از ماشینکاری فتوشیمیایی ارائه شده در دومین کنفرانس ملی مهندسی ساخت و تولید (1388) پیمان بهجتی ، مرتضی خسروی ، فریدون عباسی دوانی
7. طراحی و ساخت دستگاه اندازه گیری مقدار هیدروژن ذخیره شده در مواد جاذب هیدروژن ارائه شده در اولین کنفرانس ملی هیدروژن و پیل سوختی (1387) پونه طیبی ، فریدون عباسی دوانی
مقالات ژورنالهای تخصصی داخلی
1. طراحی تفنگ الکترونی با جریان ۱۰ آمپر برای استفاده در شتابگر خطی الکترون توان بالا منتشر شده در مجله علوم و فنون هسته ای (1403) پژمان یوسف پور لالمی ، شاهین صنایع حجری ، سارا زارعی ، فرشاد قاسمی ، فریدون عباسی دوانی
2. روند طراحی مفهومی یک چندبرابرکننده ی ولتاژ با تغذیه ی موازی برای شتاب دهنده ی الکترواستاتیک منتشر شده در مجله علوم و فنون هسته ای (1402) اویس حسن پور ، فرشاد قاسمی ، فریدون عباسی دوانی ، محمد نظری
3. طراحی و ساخت شتابگر خطی موج رونده الکترون در پژوهشگاه دانش های بنیادی منتشر شده در مجله پژوهش فیزیک ایران (1400) محمد لامعی رشتی ، شاهین صنایع حجری ، مهیار شیرشکن ، حامد شاکر ، فرشاد قاسمی ، ساسان احمدیان نمین ، میترا انصاری ، مهدی بهرامی ، هادی بهنامیان ، سعید حقطلب ، محمد رضا خلوتی ، عصمت درویش رکن آبادی ، حسین دلسیم هاشمی ، هادی سلامتی ، فریدون عباسی دوانی ، سمیرا کسائی ، سیامک ناظمی ، سعادت ورناصری ، محمد صالحی
4. مدهای مرتبه بالاتر کاواک ۱۰۰ مگاهرتز چشمه نور ایران و خطرات ناپایدارسازی باریکه الکترونی منتشر شده در مجله علوم و فنون هسته ای (1399) ساسان احمدیان نمین ، محمد لامعی رشتی ، فریدون عباسی دوانی ، جواد رحیقی
5. طراحی آشکارساز آلفا/بتا/گاما همزمان برای اندازه گیری آلودگی سطحی منتشر شده در فصلنامه سنجش و ایمنی پرتو (1399) فرناز آرایش نیا ، فریدون عباسی دوانی
6. طراحی و ساخت جت پلاسمای غیرحرارتی فشار اتمسفر با گاز کاری آرگون برای کاربرد در بهبود زخم منتشر شده در مجله پژوهش فیزیک ایران (1398) زهرا شهبازی راد ، فریدون عباسی دوانی ، غلامرضا اطاعتی
7. مولد رویداد نوترینوی کم انرژی بر پایه ی فلوکا منتشر شده در مجله علوم و فنون هسته ای (1397) حسن اختری قمی ، محمد جواد صفری ، فریدون عباسی دوانی
8. رشد تک بلور هالید قلیایی یدید سزیم در کوره پنج منطقه ای با روش بریجمن منتشر شده در مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران (1397) ابراهیم حاجی علی ، فریدون عباسی دوانی ، فرهود ضیایی
9. طراحی کاواک های تیوب شتاب دهی موج ایستا برای شتاب دهنده خطی الکترون 6 مگا الکترون ولت منتشر شده در مجله پژوهش فیزیک ایران (1396) سارا زارعی ، فریدون عباسی دوانی ، محمد لامعی رشتی ، فرشاد قاسمی
10. طراحی و ساخت سیستم اندازه گیری و تنظیم بسامدی کاواک های شتابدهنده خطی الکترون موج رونده منتشر شده در مجله پژوهش فیزیک ایران (1396) ساسان احمدیان نمین ، فرشاد قاسمی ، فریدون عباسی دوانی ، محمد لامعی رشتی
11. اندازه گیری میدان الکتریکی تیوب آزمایشی ساخته شده برای یک شتاب دهنده خطی الکترون موج رونده منتشر شده در مجله پژوهش فیزیک ایران (1396) فرشاد قاسمی ، فریدون عباسی دوانی ، محمد لامعی رشتی ، ساسان احمدیان
12. بررسی دینامیک باریکه ی کاواک شتاب دهی موج ایستای طراحی شده برای شتاب دهنده ی خطی الکترون ۶ مگاالکترون ولت منتشر شده در مجله علوم و فنون هسته ای (1396) سارا زارعی ، محمد لامعی رشتی ، فرشاد قاسمی ، فریدون عباسی دوانی
13. تعیین منحنی کالیبراسیون و ارزیابی دقیق میزان خطا و عدم قطعیت در دزیمتری با فیلم گاف کرومیک EBT۲ منتشر شده در مجله علوم و فنون هسته ای (1395) فریدون عباسی دوانی ، میترا انصاری ، محمد لامعی رشتی ، شهرام منادی ، حمید امامی
14. ارزیابی دز جذبی ترکیب لوتسیم-DOTA- تراستوزومب در اندام های بدن انسان براساس توزیع زیست شناختی آن روی موش های صحرایی منتشر شده در مجله علوم و فنون هسته ای (1395) علی بهرامی سامانی ، حسن یوسف نیا ، فریدون عباسی دوانی ، حسین آفریده ، امیررضا جلیلیان ، سیمین دخت شیروانی آرانی ، محمد قنادی مراغه
15. بررسی و انتخاب کتابخانه های سطح مقطع نوترون در کدMCNPX جهت شبیه سازی PGNAA منتشر شده در فصلنامه سنجش و ایمنی پرتو (1395) اسمعیل بیات ، حسین آفریده ، فریدون عباسی دوانی ، زهرا علیپور
16. طراحی، ساخت و بهینه سازی طیف سنج سهموی تامسون به عنوان یک ابزار تشخیصی برای یون ها در دستگاه پلاسمای کانونی منتشر شده در مجله علوم و فنون هسته ای (1394) محسن نیکبخت ، بهجت قاسمی ، فریدون عباسی دوانی ، بابک شیرانی بیدآبادی ، غلامرضا اطاعتی
17. بررسی روش های ساخت کاواک های شتاب دهنده خطی الکترون و پیاده سازی روش مناسب برای پروژه شتاب دهنده خطی پژوهشگاه دانش های بنیادی منتشر شده در مجله پژوهش فیزیک ایران (1394) فرشاد قاسمی ، فریدون عباسی دوانی ، محمد لامعی رشتی ، ساسان احمدیان نمینی
18. معرفی پروژه طراحی و ساخت شتاب دهنده خطی الکترون پژوهشگاه دانش های بنیادی منتشر شده در مجله پژوهش فیزیک ایران (1394) محمد لامعی رشتی ، فریدون عباسی دوانی ، فرشاد قاسمی ، حامد شاکر ، ساسان احمدیان نمینی
19. تعیین توزیع انرژی و زاویه ای یون های نیتروژن دستگاه پلاسمای کانونی ۱SBUMTPF با استفاده از لایه نشانی آلومینیم بر روی آشکارسازهای رد هسته ای ۳۹-CR منتشر شده در مجله علوم و فنون هسته ای (1393) بهجت قاسمی ، حامد روحی ، فریدون عباسی دوانی ، زهرا شهبازی
20. دزیمتری گاما و نوترون در میدان های تابشی آمیخته با استفاده از یک دیود سیلیسیمی منتشر شده در مجله علوم و فنون هسته ای (1393) حسین ذکی دیزجی ، فریدون عباسی دوانی ، طیب کاکاوند
21. بهینه سازی پاسخ دزیمتری نوترون در بازه انرژی حرارتی و سریع برای آشکارساز دیودی منتشر شده در فصلنامه سنجش و ایمنی پرتو (1393) حسین ذکی دیزجی ، فریدون عباسی دوانی ، طیب کاکاوند
22. بررسی توزیع انرژی و توزیع زاویه ای یون های نیتروژن دستگاه پلاسمای کانونی ۱SBUMTPF به وسیله ی آشکارساز ردپای هسته ای پلی کربنات و با استفاده از ضخامت های مختلف صافی آلومینیمی منتشر شده در مجله علوم و فنون هسته ای (1392) حامد روحی ، بهجت قاسمی ، فریدون عباسی دوانی ، زهرا شهبازی راد
23. بررسی ترابرد ذرات باردار در میدان مغناطیسی و شبیه سازی تابش سینکروترون با استفاده از کد FLUKA منتشر شده در مجله علوم و فنون هسته ای (1391) فرشاد قاسمی ، مجید شهریاری ، فریدون عباسی دوانی
24. بررسی و تحلیل عوامل موثر بر دینامیک باریکه الکترون در خوشهساز شتابدهنده خطی الکترون منتشر شده در مجله پژوهش فیزیک ایران (1391) فرشاد قاسمی ، فریدون عباسی دوانی ، محمد لامعی رشتی ، حامد شاکر
25. فشرده سازی مغناطیسی تپ منابع تغذیه ی دستگاه های مولد پرتو منتشر شده در مجله علوم و فنون هسته ای (1390) آرش صادقی پناه ، فریدون عباسی دوانی
26. انتخاب و بهینه سازی محیط میزبان فرایند هم جوشی صوتی برای انجام هم جوشی هسته ای منتشر شده در مجله علوم و فنون هسته ای (1390) حمیدرضا ذوالعطا ، فریدون عباسی دوانی
27. طراحی و شبیه سازی مجموعه شتاب دهنده و متمرکز کننده الکترواستاتیکی منتشر شده در مجله پژوهش فیزیک ایران (1390) آرش صادقی پناه ، فریدون عباسی دوانی
28. انتخاب مناسب ترین روش نمونه سازی در اندازه گیری میزان ایزوتوپ های اورانیوم در نمونه های خاک، به روش طیف نگاری آلفا منتشر شده در فصلنامه علوم محیطی (1389) فاطمه شایان پویا ، فریدون عباسی دوانی ، محمد صادق ناصری
29. طراحی خوشه ساز شتاب دهنده ی خطی الکترون از نوع موج رونده منتشر شده در مجله علوم و فنون هسته ای (1389) فرشاد قاسمی ، فریدون عباسی دوانی ، محمد لامعی رشتی ، حامد شاکر
30. بررسی تجربی مشخصه های گسیل نوترون در دستگاه پلاسمای کانونی SBUPF۱ منتشر شده در مجله علوم و فنون هسته ای (1389) بابک شیرانی ، فریدون عباسی دوانی
31. مقایسه روش های فیزیکی لایه نشانی کندوپاش و لایه نشانی یونی برای بررسی توزیع هیدروژن در هدف های هیدروژنی منتشر شده در مجله پژوهش فیزیک ایران (1389) پونه طیبی ، فریدون عباسی دوانی
32. محاسبه ی ابعاد کاواک یک شتاب دهنده ی خطی الکترون پزشکی منتشر شده در مجله علوم و فنون هسته ای (1388) سیامک ناظمی ، فریدون عباسی دوانی
33. طراحی سلول شمارگر فعال سازی برای شمارش نوترون های تند حاصل از دستگاه پلاسمای کانونی منتشر شده در مجله علوم و فنون هسته ای (1388) سحر رجبی مقدم ، فریدون عباسی دوانی
34. اندازه گیری طیف انرژی نوترون های سریع در واکنش D + Be منتشر شده در مجله پژوهش فیزیک ایران (1381) فریدون عباسی دوانی ، غلامرضا اطاعتی ، حسین آفریده ، رحیم کوهی فایق
شهادت
سرانجام، فریدون عباسی در حوالی ساعت ۴ بامداد روز ۲۳ خرداد ۱۴۰۴(۱۳ ژوئن ۲۰۲۵) در جریان حملۀ گستردۀ هوایی رژیم منحوس و کودک‌کش اسرائیل به ایران، در منزلش در تهران مورد هدف قرار گرفت و به شهادت رسید. شهادت او پایان‌بخش زندگی پر فراز و نشیب این دانشمند و سیاستمدار ایرانی بود که عمر خود را وقف خدمت به کشور در عرصه‌های علمی، نظامی و سیاسی کرد. عباسی با فعالیت‌هایش در حوزۀ هسته‌ای و نقش‌آفرینی در سیاست داخلی ایران، نام خود را به‌عنوان یکی از چهره‌های تأثیرگذار در تاریخ معاصر کشور ثبت نمود.
گاهی چهره‌هایی در تاریخ ما طلوع می‌کنند که آثار حضورشان در خاطره‌ها و در نبض حیات علمی و امنیت ملی جاری است. شهید دکتر فریدون عباسی از آن نسل است؛ نسلی که بدون هیاهو اما با عمق و باور، ستون‌های استقلال علمی کشور را بنا نهاد. کسی که در بزنگاه‌هایی حساس، میان سکوت و اقدام، راه دشوارِ ماندن، ایستادن و ساختن را انتخاب کرد. کافی است لحظه‌ای تصور کنیم اگر او و یارانش در دل فشارها و تهدیدها میدان را خالی می‌کردند، امروز چه چیزهایی را نداشتیم؟ شاید دیگر از سانتریفیوژهای بومی، از اقتدار دانش‌بنیاد، از جرئت ایستادن پای حق چیزی باقی نمی‌ماند.
فراموشی فریدون عباسی‌ها شکاف در پیوندی است که ما را به ریشه‌های مقاوم‌مان وصل می‌کند. این یادآوری، ما را از بی‌تفاوتی می‌رهاند و به ما می‌فهماند که امنیت، پیشرفت و غرور ملی، میراث ساده‌ای نیست؛ حاصل تلاش کسانی است که جان‌شان را سپر علم و عزت کردند. کارنامۀ عباسی، نه فقط سند وفاداری یک دانشمند به میهن، که دعوتی است به ما؛ به فهم مسئولیت، به ادامۀ مسیر و به روایت روشن حقیقت در جهانی که دشمن، روایت‌ها را هم نشانه رفته. سهم ما این است که نگذاریم امیدی که با خون و علم آمیخته شده، خاموش شود. ایرانِ امروز و فردا، به یاد این شهیدان زنده است.
دیدگاهتان را بنویسید