اخبار روز

ورود / عضویت

هندسه ذهنی و حیات علمی استاد محمدحسین فرج‌نژاد

استاد فرج‌نژاد، علم را نه برای ارتقای سطح علمی خود و نه برای دریافت مدرک، بلکه برای حل مسائل و معضلات جامعه و ساختن پایه‌های تمدن اسلامی می‌آموخت. ایشان در کار علمی نیز عمیقا مؤمن بود و فراتر از پروتکل‌های اخلاق پژوهش، «ایثار علمی» را ملکه خود ساخته بود.

گاهی از همان ابتدا باری بر روی دوش خود احساس می‌کنی و مأموریتی در چشم‌انداز خود می‌بینی که برای پیمودن آن دست از پا نمی‌شناسی، این مسیر تو را تبدیل به انسانی فرازمان می‌کند. انسان‌های تحول‌خواه در مسیر شدن به اتفاقاتی توجه می‌کنند که عیار خود را بالا می‌آورند و گرنه کسی از همان ابتدا بدون تصمیم راهی را نمی‌رود و این اساس دعوای زندگی محمدحسین با شاگردانش بود و همیشه عنوان می‌کرد که قبل از اینکه به تصمیم برسید، تصمیم بگیرید.

نگاه نقادانه اولین مسأله‌ای بود که محمدحسین از همان دوران مدرسه دربارۀ دروس و سیستم آموزشی داشت و حتی دربارۀ مدل مدارس استعدادهای درخشان نکات مهمی را مطرح می‌کرد و دغدغه‌های دینی و انقلابی چیزی جدای از این ساختار نبود و با این حال در هر محفلی همچون موتور محرکه، دیگران را به حرکت وا می‌داشت.

پانزده سال بیشتر نداشت که در مدرسه استعدادهای درخشان یزد به دانش آموزان پایه‌های پایین‌تر مبانی کامپیوتر تدرس می‌کرد و با دغدغه دینی و انقلابی در عرصه‌های جدید پیشتاز بود. به طور کلی رویکرد انتقادی محمدحسین به دروس رسمی و دبیرستان او را به حوزه علمیه کشاند و با همان شور انقلابی وارد حوزه علمیه قم شد تا از تراث فقهی و فلسفی شیعه، برای تحلیل مسائل جدید استفاده کند. در حوزه قم نیز عرصه‌های جدیدی مانند رسانه و نقد فیلم به‌ویژه سینمای هالیوود را دنبال کرد و به تدریج، در عرصه هنرشناسی و رسانه به یک صاحب نظر بدل شد.

در ساحت تلمّذ

آقای فرج‌نژاد، مراد و الگوی خود را آیت‌الله مصباح یزدی می‌دانست؛ «متفکری برجسته، مدیری شایسته، دارای زبان گویایی در اظهار حق و پای با استقامتی در صراط مستقیم» که محمدحسین را شیفته خود ساخته بود. این طلبه جوان وارد موسسه امام خمینی(ره) شد و مبانی دینی را تحت اشراف این «فیلسوف بصیر»، به صورت منظومه‌وار و عمیق آموخت.

انتخاب رشته اقتصاد آن‌هم در حدود بیست سال پیش نشان‌دهندۀ فهم درست او از نیازهای جامعه و وظایف خود بود. محمدحسین جوان از محضر حجت الاسلام مهدی طائب، «تبار انحراف» و یهودشناسی را آموخت و بعدها در محضر آیت‌الله سیدمحمدرضا علم‌الهدی تفسیر قرآن و یهودشناسی قرآنی را تلمذ کرد.

در دورانی که پرهیز از مطالعات جنبی ترویج می‌شد و تخصص‌گرایی به عنوان یک اصل خدشه‌ناپذیر مطرح بود، این طلبه جوان معتقد بود که ما می‌توانیم در چندین موضوع متخصص بشویم در غیر اینصورت تحلیل و کارایی درستی نخواهیم داشت. بسیار مطالعه می‌کرد و در کلاس‌های بسیار زیادی به صورت داوطلبانه شرکت می‌کرد.

بر خلاف بسیاری از طلبه‌ها که به آینده‌شان خوش‌بین نبودند، او به آینده طلبه‌ها بسیار امیدوار بود و راه سعادت و پیشرفت کشور را در حوزه‌های علمیه می‌جست و تا آخر عمر بر همین اعتقاد باقی ماند. مرحوم فرج‌نژاد علاوه بر دروس حوزوی و دانشگاهی در دوره‌های علمی مختلفی مانند طرح ولایت، تربیت محقق و نویسنده، زبان انگلیسی، تاریخ و دشمن‌شناسی در قرآن و احادیث، آشنایی با فرقه‌های انحرافی و بهائیت، نقد و تحلیل برنامه‌های رسانه‌ای، روش تحلیل نشانه‌شناسی، روایت و گفتمان و فیلمنامه‌نویسی، تفسیر موضوعی قرآن کریم، خبرنگاری و خبرنویسی، فقه دولت، جنگ نرم و عملیات روانی، فقه آینده‌پژوه و فقه پزشکی شرکت جست.

هندسه ذهنی استاد

وقتی درباره «نظام فکری» سخن می‌گوییم، در واقع بنیان‌های حرکتی ایشان را بررسی کرده و از روی روش‌شناسی می‌توانیم به ساحت‌های مختلف علمی استاد توجه کنیم. اما به راستی سوال مهمی است که آقامحمدحسین چه چیزی در سر داشت که اینگونه او را در میانه میدان جهاد علمی قرار داده بود که رقصی چنین میانه میدانم آرزوست.

رویکرد تطبیقی، تلفیقی، بینارشته‌ای و از همه این‌ها مهمتر رویکرد منظومه‌وار و مرتبط، مهم‌ترین اساس و چارچوب فکری این استاد ذوابعاد را تشکیل داده بود. استاد فرج‌نژاد عمیقا باسواد و همه جانبه‌نگر بود و به دلیل مطالعات میان رشته‌ای فوق‌العاده‌اش، در بسیاری از علوم قدیم و جدید ایده‌های مهمی داشت. این روحانی مجاهد علاوه بر فقه، فقه‌های مضاف، فلسفه و عرفان در ارتباطات و رسانه، اقتصاد، تاریخ و بخشی از حوزه‌های استراتژیک حرف‌های زیادی برای گفتن داشت اما نقطه کانونی تمام مطالعاتش، «دشمن‌شناسی» و فهم نقشه‌های دشمن و سپس برنامه‌ریزی برای مقابله با آن‌ها بود. رویکرد دشمن‌شناسانه وی در تمام امور جریان داشت از امور تربیتی و آموزشی گرفته تا پژوهش در فقه، رسانه، اقتصاد، تاریخ و علوم دیگر. او در نقد روایت رسمی از علوم، درباره پیش‌فرض‌ها و مفروضات علوم مختلف سوال می‌کرد و آن‌ها را می‌کاوید.

او از جایگاه طراح نبرد تمدنی با صهیونیسم و رسانه‌های دشمن، به تربیت نیرو، تألیف کتاب، طراحی اردو و فعالیت‌های میدانی متعدد اقدام می‌کرد. هندسه ذهنی‌اش بر پایه تقابل بین اسلام و صهیونیسم بود. او از سویی ریشه‌ها و سازوکارهای صهیونیسم جهانی، بهائیت و جریانات انحرافی را برملا ساخته و آثاری مانند کتاب «فرقه‌ها، عرفان‌واره‌ها و مکاتب صهیونیستی» و مستند «فرقه‌های سری» را تولید می‌کرد و از سوی دیگر «رسانه» را سلاح به‌روز دشمن می‌دانست.

استاد فرج‌نژاد همکار علمی و مشاور مجموعه‌ها و مراکزی مانند مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه برادران و خواهران، مرکز پژوهش‌های صدا و سیما، جامعة الزهراء، جامعة المصطفی العالمیه، دفتر تبلیغات، سازمان تبلیغات، مرکز خدمات کامپیوتری نور، نهاد نمایندگی ولی فقیه، موسسه امام خمینی، معاونت تبلیغ حوزه، انجمن‌ مطالعات فضای مجازی، انجمن سواد رسانه حوزه علمیه، بسیج دانشجویی، مرکز پژوهش‌های مجلس و از مؤسسان مؤسسه یهودپژوهی «بعثت» و «شناخت‌» بود و تلاش می‌کرد تا ضمن فهم صحیح از نسبت رسانه و سینما، کارآمدی سلاح دشمن در رسانه را خنثی کند. فعالیت‌های رسانه‌ای گسترده‌ و تاثیرگذار استاد فرج‌نژاد در حوزه صهیونیسم‌پژوهی در سال‌های 1393-1397، گرچه به طرز عجیب و مشکوکی تعطیل شدند اما او راهش را ادامه داده و دامنه فعالیت خود را بیش از پیش گسترش داد.

ایثارگر علم

استاد فرج‌نژاد، علم را نه برای ارتقای سطح علمی خود و نه برای دریافت مدرک، بلکه برای حل مسائل و معضلات جامعه و ساختن پایه‌های تمدن اسلامی می‌آموخت. وی علم را از سطح مبانی و اصول، تا میدان امتداد می‌داد و از میدان نیز نکات علمی فراوانی دریافت می‌کرد. مرحوم فرج‌نژاد در کار علمی نیز عمیقا مومن بود و فراتر از پروتکل‌های اخلاق پژوهش، «ایثار علمی» را ملکه خود ساخته بود.

هیچ غل و غشی در کار علمی‌اش نبود و برخی از تولیدات خود را بنام دیگران چاپ می کرد تا آنان را تقویت روحی کند. به مصداق روایت شریف المومن کالجبل الراسخ، در برابر دشواری‌های پژوهش گروهی، هرگز کم نمی آورد و حتی در وضعیتی که به او ظلمی شده بود، کریمانه وارد می‌شد و کار را ادامه می‌داد. فعالیت‌های متنوع علمی اما هدفمند و اثرگذار او یک هدف روشن را دنبال می‌کرد؛ احیای تمدن اسلامی. استخدام شدن در مراکز مختلف را مانع مطالعه و کار علمی پردامنه خود می‌دید.

آثار علمی

استاد فرج‌نژاد بیش از 50 کتاب و مقاله در موضوعات اقتصاد اسلامی، اقتصاد مقاومتی و جنگ اقتصادی، اندیشه، فلسفه، دین و فقه، فلسفه هنر و تاریخ هنر، معنویت و عرفان، طب اسلامی و فلسفه پزشکی، رسانه، سینما و فضای مجازی به رشته تحریر در آورده است؛ در ادامه فهرستی از کتاب‌ها، مقالات و یادداشت‌های ایشان تقدیم می‌گردد:

  • اسطوره‌های صهیونیستی در سینما، نشر مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا وسیما و انتشارات هلال، 1388.
  • نفی غایت از خدا و تأثیر آن بر اخلاق اسپینوزا، پایان‌نامه کارشناسی ارشد فلسفه غرب، کتابخانه دانشگاه مفید قم، 1390.
  • «دین در سینمای شرق و غرب»، انتشارت مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا وسیما، مدیر پروژه، 1388‌ـ‌1396.
  • تحلیل فرهنگ کابالیستی(عرفان یهودی) در سینما، با همکاری رفیع‌الدین اسماعیلی، انتشارات دانشگاه جامع امام حسین(ع) 1396.
  • دست پنهان(نگاهی به تاریخچه، مبانی فقهی و بازتاب‌های قمه‌زنی در افکار عمومی و رسانه‌ای بین‌المللی)، نشر مؤسسه فرهنگی فخرالائمه علیهم‌السلام، 1386/ همکاری مشترک با محمدرضا طاهری و دستیاران.
  • مدیر پروژه‌های «رصد و آسیب‌شناسی فقه رسانه در نهادهای رسانه‌ای جمهوری اسلامی ایران» و «بررسی قواعد فقهی پرکاربرد در رسانه در مؤسسه فتوح اندیشه.
  • جنبش نرم افزاری و تولید علم و آزاداندیشی، نشریه دانش‌پژوه مؤسسه امام خمینی(ره) قم، شماره 32، دی 1384.
  • تعامل قبالا(کابالا) با سینما و هنر یهودی-صهیونی/ مجله سینما رسانه (مؤسسه شهید آوینی تهران)، شماره 430.
  • علل قیام عاشورا برگرفته از آثار شهید مطهری/ نشریه دانش‌پژوه، ویژه‌نامه محرم، 1382.
  • اسلام‌هراسی در نظر اندیشه‌پردازان و رسانه‌ای غرب، مجله فرهنگ پویا، پاییز 1394، شماره 30، ویژه‌نامه پیام فطرت.
  • عرفان یا تسهیل سلطه، تراوای فرهنگی در خانه‌های ایرانی، نقد و بررسی آثار پائولوکوئیلو، طوبی، بهار 1387.
  • عرفان یا حرمان، عرفان‌های شرقی در سینما و زرسالاری معاصر/ فرهنگ پویا، ویژه‌نامه عرفان، شماره 6.
  • معنویت عصر نوین، راهی برای کنترل بیداری اسلامی جهانی، فرهنگ پویا، دفتر پژوهش‌های فرهنگی قم، زمستان 1390.
  • سینما و معنویت عصر نوین/ مجله فرهنگ پویا، دفتر پژوهش‌های فرهنگی قم، زمستان 1390.
  • عاشوراستیزان، بررسی سیر مخالفان عزاداری سیدالشهدا(ع) از صدر اسلام تا کنون، مرکز راهبردی فرهنگی افق، 1391.
  • طب جدید به کجا می‌رود؟ (نقدهایی به پزشکی پوزیتیویستی نوین)/ نسیم یزد، 15 دی 1382، شماره 4.
  • غذاهای آماده و سریع تهدیدکننده سلامت، زیان‌های غذا در دنیای وارونه/ طوبی، شماره 30، پائیز 1388.
  • درباره فلسفه طب در اسلام/ ترجمه از کتاب «فی فلسفه الطب» / کار مشترک با مهدی یعقوبی، 1384.
  • مصاحبه با دکتر رجایی، دبیر گروه اقتصاد مؤسسه امام خمینی(ع)/ منتشر شده در نشریه دانش پژوه، 1381.
  • چرا سودآوری بانک‌های اسلامی بیش از بانک‌های ربوی است؟ مصاحبه با دکتر رجایی، نسیم یزد، آبان 1382، ش1 و2.
  • همکاری در تدوین ویژه‌نامه مطالعاتی دوره «خاکریز اقتصاد»، به اهتمام جمعی از طلاب، اساتید و محققان حوزه و دانشگاه، مرکز مطالعات اسلامی راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه علمیه قم، فروردین 1398.
  • مشاور در تولید ویژه‌نامه «جنگ اقتصادی» نشریه «حلقه وصل»، شماره 64، 1397.
  • وجوهی از جنگ تمام‌عیار اقتصادی صهیونیسم و استکبار بر علیه ملت مقاوم ایران؛ و نگاهی به راهکارهای غلبه بر خط نفاق، استکبار و صهیونیسم در نبرد اقتصادی، مشترک: سیدرضا رضی، مهدی محمدی و محمدحسین فرج‌نژاد، چاپ شده در ویژه‌نامه اردوی خاکریز اقتصاد، مرکز مطالعات اسلامی راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه علمیه قم، اسفند 1397.
  • تعدد و نفوذ گسترده رسانه‌ای صهیونیستی، نشریه فرهنگ پویا، شهریور 1387.
  • نقد و بررسی سریال «مدار صفر درجه»، «روزگار قریب»، کار مشترک با محمدسعید قشقایی و محمدجواد عرب‌سالاری، 1387.
  • مصاحبه با سعید مستغاثی با عنوان «جادوئیسم و سینما»، رواق هنر و اندیشه، شماره‌های 73‌-75 ، 1386.
  • سینما وفلسفه، شک‌گرایی و صهیون، نقدوبررسی فیلم ماتریکس، حسن نوروزی، معرفت، ش85، دی1383.
  • مجموعه مقالات اسطوره‌های صهیونیستی، 9 شماره پیاپی (65‌-75) نشریه رواق هنر و اندیشه.
  • وحی و پیامبری با طعم هالیوود (بررسی فیلم‌های مهم یهودی، مسیحی، بودایی، هندو و اسلامی درباره وحی و پیامبری)، فرهنگ پویا، شماره 1، شهریور 1385 و مجله موعود (بخش مسیحیت همین مقاله)، اسفند 1386.
  • پروژه آخرالزمان‌سازی در هالیوود، نشریه فرهنگ پویا، شماره 5، شهریور 1386.
  • نقد و بررسی سریال آب پریا، مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا وسیما، فروردین 1392.
  • جریان‌های انحرافی زیر پوست اعتدال‌های سینمایی! (تحلیلی بر بازنمایی اعتدال در سینمای بودایی، تائویی، کنفسیوسی، مسیحی و یهودی)، فرهنگ پویا، شماره 25، 1392.
  • بررسی انتقادی کابالیسم در سینمای هالیوود (مطالعه موردی انیمیشن سینمایی ناین)، همکاری با حفیظه مهدیان، مجله علمی‌-پژوهشی معرفت فرهنگی اجتماعی، (پیاپی 20)، پاییز 1394، شماره 4.
  • اساطیر، پیام‌ها و الگوهای یهودیت در انیمیشن (با مطالعه موردی پویانمایی «شاهزاده مصر» و روش تحلیل جدید پیشنهادی)، مجله تخصصی کودک و رسانه، مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما، بهار 1395.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *