نگاهی به آثار میازاکی کارگردان مشهور ژاپنی
اگر کوروساوا مشهورترین و برجستهترین کارگردان سینمای ژاپن است، شاید «هایائو میازاکی» را بتوان برترین در صنعت انیمیشن ژاپن دانست. میازاکی سال ١٩٤١ زمانی که ژاپن تحت بمباران هواپیماهای آمریکایی قرار داشت در توکیو متولد شد.
به واسطه شغل پدر که مدیر شرکت هواپیمایی بود از همان ابتدای زندگی با دو مقوله جنگ و پرواز کاملا آشنا شد.دو مقولهای که همواره ردپای آنها در آثار میازاکی دیده میشود.
میازاکی فعالیت حرفهای خود را با شرکت «تویی انیمیشن» در سال ١٩٦٣ آغاز کرد و در سال ۱۹۷۱ به «نیپون انیمیشن» پیوست. در ابتدا او فقط در کار کشیدن طرحها فعالیت میکرد ولی خیلی زود وارد دنیای فیلمنامهنویسی و کارگردانی شد. در سال ۱۹۸۵ و پس از موفقیت فیلمهایش «استودیو جیبلی» را پایهگذاری کرد.
آثار میازاکی رکورددار فروش در ژاپن
استوديو جيبلی دوره درخشان میازاکی بود. انیمیشن «همسایه من توتورو»(۱۹۸۸) که لوگو و نماد شرکت جیبلی شد، شروع طوفان موفقیتهای میازاکی بود کار بعدی میازاکی «شاهزاده مونونوکه» (۱۹۹۷) بود که توانست جایزه بهترین تصویر سال آکادمی فیلم ژاپن را به دست بیاورد و رکورددار بیشترین فروش در تاریخ سینمای ژاپن شد.
رکوردی که بعدها توسط فیلم «تایتانیک» شکسته شد. بعد از این اثر میازاکی خود را بازنشسته اعلام کرد ولی در سال ۲۰۰۱ مجددا با «شهر اشباح» به جهان انیمیشن بازگشت و همین اثر توانست او را به شهرت جهانی برساند.
«شهر اشباح» توانست رکورد پرفروشترین انیمیشن جهان در سال ۲۰۰۱ و همچنین پرفروشترین فیلم تاریخ سینمای ژاپن را از آن خود کند. این فیلم همچنین سال ۲۰۰۲ خرس طلایی جشنواره برلین و سال ۲۰۰۳ جایزه اسکار را برای میازاکی به ارمغان آورد.
میازاکی که توانسته بود تلفیقی از باورهای خود و ذائقه جهانی به وجود آورد بر اساس دغدغه و باورهای خود آثار دیگری همچون «قلعه متحرک هاول» و «پونیو» را ساخت که اگرچه نتوانستند موفقیت فوقالعاده «شهر اشباح» را تکرار کنند ولی موفقیتهای بسیاری برای میازاکی به ارمغان آوردند. آخرین اثر میازاکی «باد وزیدن گرفته» ۲۰۱۳ است که انتقادات زیادی در ژاپن به دنبال داشت.
عموما در آثار میازاکی، اول شخص دختر است
سبک میازاکی در ساخت انیمیشن ویژگیهای خاص خود را دارد، اول اینکه شخص اول آثار او عموماً کودک و معمولاً هم دختر است. تنها بودن کودکان در مقابله با مشکلات و حوادث باعث میشود تا نوعی حس اعتماد به نفس و روحیه تلاش، امید، گذشت و فداکاری در فیلمهای میازاکی دیده شود.
نکته دیگری که همواره میتوان در انیمیشنهای میازاکی مشاهده کرد، جایگاه خانواده و احترام به پدر و مادر است همانطور که گذشت این موضوع یکی از اصول آیین شینتو است.
هایائو میازاکی در فیلمهایش تأکید فراوانی بر طبیعت دارد، همانطور که گفته شد با توجه به آنیمیسمی بودن آیین شينتو، طبیعت و مظاهر آن جایگاه خدایی داشته و در ژاپن پرستیده میشوند. به همین خاطر یک پای ثابت آثار میازاکی طبیعت است.
این موضوع باعث شده تا در صنعت سینمای ژاپن، استفاده از نمای لانگشات جهت به تصویر کشیدن بهتر طبیعت بسیار استفاده میشود. ویژگی دیگر آثار میازاکی، عادی بودن اتفاقات غیرطبیعی در جهان داستان است.
هایائو میازاکی در آثارش، تأکید دارد که حوادث و اتفاقات ماورایی در کنار ما به وفور وجود دارد و جزئی از زندگی روزمره ماست.
مطالب مرتبط؛
