نشست خبری دومین همایش دشمن‌شناسی با حضور دکتر محمدحسن فرج‌نژاد دبیر اجرایی مؤسسه استاد محمدحسین فرج‌نژاد و علی اصغر سیاحت مسؤول همایش دشمن‌شناسی برگزار شد.
تاریخچۀ شکل‌گیری مؤسسه استاد فرج‌نژاد
دکتر محمدحسن فرج‌نژاد در این نشست گفت: در 29تیر 1400، استاد محمدحسین فرج‌نژاد را از دست دادیم. بعد از فوت محمدحسین فرج‌نژاد، دوستان و نزدیکان و آشنایان ایشان یعنی کسانی که دغدغه‌های فکری ایشان را می‌شناختند مؤسسۀ فرهنگی رسانه‌ای استاد محمدحسین فرج‌نژاد را به ثبت وزارت کشور رساندند و این مؤسسه جدای از همایشی که امروز دربارۀ آن در خدمتتان هستیم، فعالیت‌های مختلفی دارد انجام می‌دهد.
در حوزۀ آموزش مسائل مرتبط با رسانه و دشمن‌شناسی فعال است و این آموزش‌ها طیف مختلفی دارند، هم نوجوانان در برنامه‌های مؤسسه مخاطب هستند و هم جوانان اعم از طلبه و دانشجو و همچنین دوره‌ها و نشست‌های مناسبتی مختلف هم برگزار کرده است که سابقۀ آن را از سایت مؤسسه یا شبکه‌های اجتماعی مؤسسه می‌توانید پیدا کنید.
استاد محمدحسین فرج‌نژاد در زمان فوتشان هم مدارج بالای حوزوی و هم دانشگاهی داشتند؛ بیش از ده سال در درس خارج سیدمحمدرضا علم الهدی در حوزۀ تفسیر دشمن‌شناسانۀ قرآن می‌رفتند و در حوزۀ دانشگاهی هم در رشتۀ فلسفه و حکمت هنر در دانشگاه ادیان در دورۀ دکتری مشغول بودند. دغدغه‌های ایشان از لحاظ فکری در زمینۀ دشمن‌شناسی چه در حوزه و چه در دانشگاه در حال پیگیری بود. آثار ایشان همان طور که ملاحظه می‌کنید در زمینۀ رسانه و دشمن‌شناسی هستند و در دین و انیمیشن و سینما مشغول بوده‌اند.
کتاب «دین در سینمای شرق و غرب» و کتاب «دین انیمیشن سبک زندگی» دو کتابی هستند که به ترتیب دربارۀ فیلم‌های سینمایی و فیلم‌های انیمیشنی از ایشان باقی مانده است. این دوگانۀ بحث رسانه و دشمن‌شناسی در آثار ایشان دیده می‌شود، جدای از انگیزه‌ها و دغدغه‌های ایشان، موضوع دشمن‌شناسی موضوعی است که نباید فراموش شود.
ضرورت دشمن‌شناسی
امیرالمؤمنین در نهج البلاغه عبارتی دارندکه «مَن نامَ لَم یُنَم عَنه» یعنی هر كه از دشمن خود غافل باشد، دشمن از او غافل نیست. این مطلب گویای آن است که ما کسانی را داریم که همیشه مترصد حمله به ما هستند مادامی که بخواهیم اسلام ناب محمدی را حفظ بکنیم. تا این حد که ما هر آن که غفلت بکنیم مورد هجمۀ دشمن قرار خواهیم گرفت و این نبرد دائمی جبهۀ حق و باطل بوده است.
فلسفۀ 124هزار پیامبری که خداوند متعال فرستاده برای همین است که ما را بیدار کند و ما با فطرت و وحی الهی بتوانیم با هجمۀ دشمن مقابله کنیم. انگیزۀ ما از دشمن‌شناسی این است که آنچه تعیین‌کننده است میزان حرکت جبهۀ حق است که مسیر را تعیین می‌کند چطور پیش برود، چون جبهۀ باطل مطابق آیات قرآنی چیزی جز کف روی آب نیست و آنچه که مسیر را تعیین می‌کند حرکت جبهۀ حق است و حرکت جبهۀ حق بدون توجه به هجمۀ دشمن می‌تواند به خطا و انحراف برود و می‌توانیم زمین بخوریم.
مقام معظم رهبری در 26 مهر سال 1402 می‌فرمایند: دشمن هم سهل است اگر بچه‌ای درصدد زمین زدن شما بزند و اگر شما از این نقشه غفلت بکنید می‌تواند باعث شود که شما را متوقف بکند. ایشان جملۀ حضرت امام را تکرار می‌کنند که «دشمن هیچ غلطی نمی‌تواند بکند» مشروط بر این. پس آنچه که اصالت دارد و تعیین‌کننده است مسیر جبهۀ حق است مشروط بر اینکه مراقب باشیم و حواسمان را جمع کنیم، روش دشمن و منطق دشمن و عمل دشمن و در هر اقدام ما حرکت دشمن را در نظر بگیریم.
با این تأکیدی که ایشان می‌فرمایند، ضرورت دشمن‌شناسی را متوجه می‌شویم. این تأکید را در کتاب آسمانی خودمان هم می‌بینیم. بیش از یک سوم آیات قرآن کریم به تحلیل اساتید این حوزه در رابطه با موضوع دشمن‌شناسی هست. وقتی بیش از 2هزار آیه اگر دربارۀ دشمن‌شناسی باشد این را می‌رساند که در حرکت جبهۀ حق موضوعی اساسی است که باید به آن توجه شود.
سیر تطور شیوه‌های دشمنی در طول تاریخ
در طول تاریخ شیوه‌های دشمنی مختلفی داشته‌ایم. به تبع اینکه جامعۀ انسان پیش رفته است، شیوه‌ها هم رشد کرده است. دعوای هابیل و قابیل که منجر به کشته شدن یکی‌شان می‌شود یک دعوا و درگیری دونفره بوده است، در طول تاریخ این شیوه دائم متفاوت شده و پیشرفت کرده است و آن چیزی که الآن در جبهۀ دشمن تعیین‌کننده است، اصالتا مباحث رسانه‌ای است.
از ابتدای انقلاب تا الآن که بیانات رهبری را مرور می‌کنیم این را می‌بینیم که در ابتدا با میدان نظامی روبرو بودیم. ما در دو حوزۀ نظامی داشتیم با دشمن می‌جنگیدیم، جنگ با عراق که در واقع جنگ جهانی علیه ایران بود که در آن ما از 37 کشور اسیر داشتیم. در حوزۀ دیگری که درگیر بودیم ترور منافقان علیه مردم و مسؤولان حکومت اسلامی بود.حوزۀ نظامی یکی از حوزه‌های جدی جنگ بود که هچنان هم جاری است و در حال حاضر بیش از 250روز از هجمۀ اسرائیل در پاسخ به عملیات طوفان الاقصی دارد می‌گذرد و به طور واضح داریم می‌بینیم که دشمن از هیچ چیزی دریغ نمی‌کند و هیچ یک از نهادهای بین‌المللی نتوانسته‌اند حرکت جدی برای آن انجام بدهند.
دهۀ هفتاد و هشتاد جنگ مهمی را از طرف دشمن داریم و آن جنگ فرهنگی و سیاسی و علمی بوده است، آنجا هجمه‌ای جدی از طرف دشمن داریم. هویت جامعۀ اسلامی را فرهنگ و علم و سیاست الهی‌اش دارد تعیین می‌کند و دشمن دقیقا دست می‌گذارد روی همان نقطه‌ای که رشد جامعۀ اسلامی در آن است.
از جنگ نظامی تا جنگ فرهنگی
در همان ایام، مقام معظم رهبری روی مباحث جنگ فرهنگی با کلیدواژه‌هایی مانند ناتوی فرهنگی و شبیخون فرهنگی و تهاجم فرهنگی تکرار و تأکید می‌کنند. مهم‌ترین ابزار دشمن هم در آن زمان روزنامه‌ها یعنی رسانه‌های آن دوره بودند.
در دهۀ هشتاد و نود، انبوه شبکه‌های ماهواره‌ای را داریم که جنگی رسانه‌ای علیه ایران را رقم زدند. در پنج دهۀ انقلاب اسلامی با جنگ رسانه‌ای روبرو هستیم. ایران شاید تنها کشوری در دنیا باشد که این حجم از شبکه‌های رسانه‌ای به زبان مردمش از خارج دارد کنترل می‌شود برای به انحراف کشیدن مردمش.
اثرات این موضوع را در فتنه‌های مختلفی که در کشور رخ داد دیدیم، در آنجا سازماندهی فتنه‌ها با افرادی است که آموزش‌دیده هستند اما همان فتنه نیاز به بدنه‌ای دارد که از مردم و دانشجو و جمع‌های عادی گرفته می‌شود و این‌ها با ابزار رسانه‌ها تحریک می‌شوند.
در همان جا جنگ اقتصادی هم رخ می‌دهد. دوگانه‌های کاذبی مانند دوگانۀ تحریم-معیشت ساخته می‌شود. اینکه مدام معیشت خودمان را به تحریم گره بزنیم. نه اینکه در عالم واقع هم‌آوردی نداشته باشند، دارند ولی توجه به این دوگانه به عنوان حرکت اصلی اقتصادی کشور غلط است و بحث را باید روی تولید و خودکفایی و مسائلی که در اقتصاد اصالت دارند برد که خود به خود از تحریم هم نجات پیدا می‌کنیم.
در آنجا هم رسانه دارد به جنگ اقتصادی دشمن کمک می‌کند. در دهۀ نود درگیر نوعی جنگ ترکیبی هستیم به این معنا که انواع جنگ‌ها را به صورت هم‌افزا علیه جمهوری اسلامی داریم می‌بینید و هدف تمام آن‌ها فروپاشی نظام اسلامی، ناامیدی مردم و جوانان است که تا همین الآن هم ادامه پیدا کرده است.
تبدیل مردم به پیاده‌نظام دشمن با جنگ شناختی
در قرن جدید یعنی قرن پانزده شمسی جنگی جدید به نام جنگ شناختی را از طرف دشمن داریم. اگر جنگ‌های قبلی را مرور کرده باشیم، مثلا اگر موضوع انسانی مانند موضوع اقتصاد بوده است یا حوزۀ فکری افراد بود، حوزۀ سیاسی یا علمی بود و مسائل مرتبط با انسان بود، در جنگ شناختی اتفاق ویژه‌ای که افتاد خود انسان بما هو انسان مورد هجمه قرار می‌گیرد. در جنگ شناختی جنگ روی خود ذهن انسان است در واقع مغز متفکر انسانی و قوۀ تمایز انسانی را هدف قرار بدهد و دیگر هدف این نیست که صرفا یک رفتار متفاوتی از انسان بگیرد بلکه کاملا می‌خواهد مردم را نیروی خودش بکند و آن‌ها تبدیل به لشکر دشمن بشوند.
ما در ایران دیدیم که بخش کوچکی از مردم وجود دارد که خودشان ناخودآگاه و بدون غرض‌ورزی تبدیل به لشکر دشمن شده‌اند، این را در موضوعات مختلف مشاهده کردید که یکی از عیان‌ترین‌های آن موضوع عفاف و حجاب است. جنگ شناختی، جنگی طولانی مدت و به تدریج است و مدت‌ها روی آن فکر شده است.
تنها یک افسر آموزش‌دیدۀ دشمن در موضوع عفاف و حجاب مسیح علینژاد است، افسری که از سال 1390 در فیسبوک و بعد در تلگرام جاهای مختلف بیش از از ده سال است دارد روی موضوع خاص پوشش کار می‌کند. اگر دشمن در سال 1401 دارد بهره‌برداری می‌کند این حاصل یک کار بلندمدت است که فقط یکنفرشان دارد در شبکه‌های اجتماعی کار مداوم انجام می‌دهد. انگاری یک افسر آموزش دیدۀ جنگی است که سلاح جنگی‌اش دیگر سلاح نظامی نیست بلکه سلاح فکری و ذهنی است.
مهم است که مبانی دشمن‌شناسی تا مصادیق دشمن‌شناسی مورد توجه قرار بگیرد. سعی کردیم با همایش دشمن‌شناسی در عرصه‌ای که از آن غفلت کرده‌ایم ابتدا نخبگان جامعه و بعد مردم را بیدار کنیم. باید به مردم بفهمانیم جبهه‌ای در مقابل مردم وجود دارد که نه‌تنها به دین بلکه به اصل زندگی خودشان دارد آسیب می‌زند و ما جز با شناخت راهکارها و روش‌هایشان نمی‌توانیم با آن جبهه مقابله کنیم، همه چیز وابسته است که چقدر دشمن خودمان را می‌شناسیم.
کسی حاضر به فروش کتاب استاد فرج‌نژاد نمی‌شد
استاد علی‌اصغر سیاحت، مسؤول همایش دشمن‌شناسی در ادامه بیان کرد: سال 95 یا 96 بود که کتاب دین در سینمای شرق و غرب منتشر شد، زمانی که کتاب منتشر شد با تمام سختی‌ها و مصائبی که داشت کتابفروشیها قبول نکردند و یاری نکردند که این کتاب را بفروشند. بماند که چطور این کتاب را در زمان حیات استاد به دست علاقه‌مندان می‌رساندیم، معمولا به صورت مجازی یا به صورت دستفروشی کتاب را به دست مخاطبانش می‌رساندیم.
بعد از رحلت استاد از کنار یک کتابفروشی معروف می‌گذشتم، کتاب خاطره‌ای دربارۀ استاد فرج‌نژاد نوشته شده بود و آن را دیدم که روی ویترین کتابفروشی است. دیدیم که خاطره می‌ماند و اندیشه می‌رود و یاد استاد دارد به این سمت سوق داده می‌شود؛ لذا تلاشی که آقای محمدحسن فرج‌نژاد و دکتر اسماعیلی در این فضا انجام دادند این بود که به نام و یاد استاد مرحوم فرج‌نژاد برای ترویج اندیشه‌های ایشان مجموعه‌ای را شکل بدهیم.
آموزش سالی بیش از چهارصد نفر در مؤسسه استاد فرج‌نژاد
الحمدلله از سالگرد اول ایشان مؤسسه افتتاح شد و سه سالی است که کار دارد انجام می‌شود. بیش از چهارصد پانصد نفر در سال آموزش می‌بینند و افراد مختلفی می‌آیند و می‌روند، از ابتدای کار بیش از هزار نفر پذیرش داشتیم چه به صورت مجازی و چه به صورت حضوری که همین الآن که نشست خبری همایش در حال برگزاری است، در طبقۀ زیرزمین کلاس است، در طبقۀ پایین و طبقۀ پنجم هم دارد با حضور اساتید مختلف دارد کلاس برگزار می‌شود. موازی اینجا هم به دلیل مشکل جا در بیرون از مؤسسه هم دارد کلاس برگزار می‌شود این‌ها برای این است که تلاش کنیم در فضای ترویج اندیشه‌های استاد قدمی برداریم.
در سال قبل اولین دوره را برگزار کردیم که بیش از 200 اثر به دبیرخانۀ همایش رسید، دوستان کارهایی که سابقا انجام داده بودند، شاگردان استاد مطالبی که داشتند تجمیع شد و به دبیرخانه آمد و ما بیش از 20نفر در رشته‌های مختلف تقدیر کردیم، این برنامه‌ای بود که سال پیش انجام شد و الحمدلله همایشش به خوبی در مؤسسه امام خمینی برگزار شد.
امسال فراخوان زدیم و بنا شد که همایش را هشتم تیر برگزار کنیم که متأسفانه شهادت آیت الله رئیسی و انتخابات باعث شد برنامه عقب بیفتد و به هجدهم مرداد ماه انتقال پیدا کند، تا آخر تیر ماه مهلت ارسال آثار است. محورهای آثار 6محور هستند که می‌توانید برای شناخت آن‌ها به سایت مؤسسه استاد فرج‌نژاد مراجعه کنید.
/401+401
