آشنایی با جایزه موسیقی متن (WSA) و برگزیدگان ۲۰۲۵

از جمله جشنواره‌های تأثیرگذار رسانه‌ای در جهان، فستیوال WSA است که از سال 2001 راه افتاده است و امسال بیست و پنجمین فستیوال خود را برگزار می‌کند. در این متن با ماهیت این جشنواره که جشنواره‌ای برای جایزه دادن و برجسته کردن آثار موسیقایی فیلم‌ها و بازی‌های ویدیویی است آشنا می‌شویم و نامزدهای امسال آن را می‌شناسیم. 

جوایز جهانی موسیقی متن (WSA) رویدادی است که به عنوان بخشی از فستیوال فیلم گِنت در بلژیک برگزار می‌شود و بر تقدیر از هنر آهنگسازی فیلم و تلویزیون متمرکز است.

این فستیوال تمرکزش روی موسیقی فیلم‌ها قرار داد. اولین کنسرت زندۀ هانس زیمر، موزیسین مشهور سینما و تلویزیون غرب که آثار مشهوری را مانند فیلم تلقین و میان‌ستاره‌ای نولان را آهنگساری کرده است با ارکستر کامل، یکی از رویدادهای کلیدی در شکل‌گیری این فستیوال بود.

یکی از ویژگی‌های WSA، تأکید بر اجرای پارتیتورهای اصلی (Original Scores) است. منظور از پارتیتورهای اصلی (Original Scores) موسیقی‌هایی است که به طور خاص و اختصاصی برای یک فیلم، سریال تلویزیونی یا بازی ویدیویی ساخته و نوشته شده است. این موسیقی از ابتدا برای همراهی با تصاویر، تقویت اتمسفر آن اثر، پیشبرد داستان و برانگیختن احساسات تماشاگر طراحی می‌شود.

WSA علاوه بر اهدای جوایز، ادعا می‌کند که بستری برای گفت‌وگو و معرفی استعدادهای جدید در حوزۀ موسیقی فیلم است. در مواجهه با افزایش استفاده از ابزارهای دیجیتال و هوش مصنوعی در صنعت موسیقی، این رویداد تمرکز ویژه‌ای بر آثاری دارد که برای سازهای آکوستیک و ارکستر نوشته می‌شوند.

دستۀ «کشف سال» در این فستیوال دنبال این است که استعدادهای نوظهور را معرفی کند. این جوایز با پوشش آثار بین‌المللی همراه است و فقط تولیدات هالیوود را در بر نمی‌گیرد.

مروری بر برگزیدگان سال‌های قبل فستیوال

فستیوال جایزه موسیقی‌های متن امسال از 14 تا 16 اکتبر (۲۵ مهر ۱۴۰۴) هم‌زمان با کنسرت و مراسم سالانۀ آن در فستیوال فیلم گنت (Film Fest Ghent) برگزار خواهد شد. این رویداد از سوی بسیاری به عنوان یکی از رویدادهای مهم جهانی در حوزۀ آهنگسازی فیلم و تلویزیون شناخته می‌شود.

از برندگان سال گذشتۀ این جایزه می‌توان به آهنگساز دنیل پمبرتون (Daniel Pemberton) برای موسیقی فیلم‌های «خشم کوبایی» (Cuban Fury) ساختۀ جیمز گریفیتس (James Griffiths) و «مشاور» (The Counselor) ساختۀ ریدلی اسکات (Ridley Scott) و آهنگساز نیکولاس بریتل (Nicholas Britell) برای موسیقی فیلم «مهتاب» (Moonlight) ساختۀ بری جنکینز (Barry Jenkins) اشاره کرد.

این آهنگسازان پس از دریافت جایزه، در پروژه‌هایی با مقیاس بزرگتر مشارکت کرده و جوایز متعددی برای آثار سینمایی و تلویزیونی بعدی خود دریافت نموده‌اند.

آهنگساز جرسکین فندرکس (Jerskin Fendrix) برندۀ سال گذشته، پس از ساخت موسیقی برای فیلم «بیچارگان» (Poor Things) ساختۀ یورگوس لانتیموس (Yorgos Lanthimos)، همکاری خود را با این کارگردان در فیلم «بوگونیا» (Bugonia) ادامه داد. فیلم بیچارگان در سال گذشته شاید دومین اثر پرتوجه سال بود که متأسفانه برخی از افراد شبه‌روشنفکر آن را یک شاهکار خوانده بودند.

نامزدهای فستیوال WSA امسال چه افرادی هستند؟

دستۀ «کشف سال» (Discovery of the Year) امسال شامل آثار زیر است: موسیقی آهنگساز دنیل بلومبرگ (Daniel Blumberg) برای فیلم «بروتالیست» (The Brutalist) ساختۀ کارگردان برِیدی کوربت (Brady Corbet) که برندۀ جایزۀ اسکار (Oscar-winning score) شد.

نقد فیلم بروتالیست

اثر اکسپرسیونیستی (expressionistic score) رابین کارولان برای فیلم «نوسفراتو» (Nosferatu) ساختۀ رابرت اگرز.

جدیدترین همکاری جونگ جه-ایلِ نامزد جایزۀ اِمی با بونگ جون-هو، کارگردان فیلم «اَنگل» (Parasite)، در فیلم «میکی ۱۷» (Mickey 17).

موسیقی غنایی (lyrical score) دِیو متزگر برای فیلم «موفاسا: شیرشاه» (Mufasa: The Lion King) ساختۀ بری جنکینز

و ترکیب موسیقی کلاسیک، تجربی (experimental) و الکترونیک هانیا رانی برای فیلم «ارزش احساسی» (The Sentimental Value) ساختۀ یواخیم تری‌یر.

در ادامه برخی از اظهارات آهنگسازان نامزد این دوره از فستیوال را در مصاحبه با سایت ورایتی می‌آوریم؛

کارولان دربارۀ دریافت خبر نامزدی خود اظهار داشت: «من تا به امروز تنها دو موسیقی متن نوشته‌ام، بنابراین تقدیر شدن در این مرحله اتفاقی ویژه و تا حدودی غیرمنتظره است»

در مقابل، جونگ جه-ایل بیان کرد که این نامزدی با وجود ۱۵ سال سابقۀ فعالیت در این صنعت، به او حس «یک آهنگساز تازه‌کار» را داده است.

او افزود: «این را نشانه‌ای از دیده‌شدن دوباره کارم در یک چارچوب جدید تلقی کردم و این موضوع باعث خوشحالی من شد». برای رانی نیز، نامزدی برای اثری که آن را «کم‌حرف، آرام و فروتن» توصیف می‌کند، یک «غافلگیری» بوده است.

متزگر که بیش از چهار دهه به عنوان ارکستراتور (orchestrator) و تنظیم‌کنندۀ آهنگ (arranger) برای موزیکال‌های سینمایی  فعالیت داشته، گفت: «وقتی از نامزدی خود مطلع شدم، بسیار شگفت‌زده شدم. همیشه علاقه‌مند بودم که به عنوان آهنگساز (composer) روی فیلم‌های خودم کار کنم اما این امید را از دست داده بودم. در سال ۲۰۲۳، به صورت غیرمنتظره و در ۶۳ سالگی، به عنوان آهنگساز فیلم «آرزو» (Wish) انتخاب شدم. این تحقق یک رؤیا بود. سپس سال گذشته، دیزنی مرا به عنوان آهنگساز «موفاسا» استخدام کرد. من در حال تجربۀ یک مرحلۀ دوم کاری هستم که انتظار آن را نداشتم».

کارولان در پاسخ به پرسشی دربارۀ اهمیت رویدادی مانند جوایز جهانی موسیقی متن، بیان کرد که جلب توجه به هنر آهنگسازی اهمیت دارد، زیرا «در مراسم‌های اهدای جوایز به‌‌ویژه نسخه‌های تلویزیونی آن‌ها، این گرایش وجود دارد که با دسته‌های هنری (craft categories) [مثلا بخش موسیقی در اسکار] به عنوان یک موضوع جانبی برخورد شود».

متزگر این دیدگاه را تأیید کرد و از گستردگی بین‌المللی این جوایز قدردانی نمود. او گفت: «به نظر من WSA در شناسایی حوزه‌ها و سبک‌های مختلف موسیقی فیلم عملکرد خوبی دارد و تمرکز آن محدود به فیلم‌های هالیوودی نیست».

کارولان نیز افزود: «اینکه آن‌ها صرفاً بر آثار غربی تمرکز نمی‌کنند، یک نکتۀ مثبت است. این رویداد نمایانگر کارهای باکیفیت و جالبی است که در سراسر جهان تولید می‌شود. من همیشه از طریق WSA با آهنگسازان یا پروژه‌هایی آشنا می‌شوم که در غیر این صورت از آن‌ها مطلع نمی‌شدم».

رانی نیز با اشاره به این موضوع، گفت که «شناختن حرفۀ آهنگسازی فیلم به عنوان یک حوزۀ موسیقایی مستقل و مشخص» را مهم می‌داند.

او ادامه داد: «این یک محیط پذیراست، به ویژه برای هنرمندان موسیقی تجربی (experimental music artists) که ممکن است احساس کنند موسیقی جریان اصلی (mainstream music) قادر به بازتاب کامل کار و هویت هنری آن‌ها نیست. به نظر من موسیقی و صدا نقش مهمی در هر فیلم دارند؛ حتی تصمیم یک کارگردان برای حذف موسیقی، خود یک کنش هنری معنادار است».

تمام نامزدها اعلام کردند که برای حضور در فضایی مبتنی بر همکاری و تبادل نظر مشتاق هستند، به خصوص که آهنگسازی می‌تواند یک فعالیت انفرادی باشد. در پاسخ به این پرسش که امیدوارند در گنت چه موضوعاتی مورد بحث قرار گیرد، اکثر آن‌ها به تأثیر هوش مصنوعی بر هنرشان اشاره کردند. جونگ جه-ایل خاطرنشان کرد: «با پیشرفت فناوری، این سؤال که چگونه می‌توان جوهرۀ خلاقیت انسانی را حفظ کرد، اهمیت بیشتری خواهد یافت».

رانی نیز افزود که تمایل دارد بحث‌هایی دربارۀ فلسطین و اوکراین مطرح شود و اینکه «چگونه صنعت فیلم و یک گروه از هنرمندان می‌توانند از فعالیت‌های سیاسی (political activism) حمایت کنند. فیلم یک رسانۀ قدرتمند است. باید آگاهانه دربارۀ چگونگی استفاده از آن برای اقدام علیه خشونت و بی‌عدالتی فکر کنیم. به نظرم در رویدادی مانند گنت، باید به این موضوعات به اندازۀ کافی پرداخته شود تا افراد برای ابراز عقیده و اقدام، احساس تنهایی نکنند».