مقاله اسلام هراسی و ایران هراسی در رسانههای صهیونیستی

نویسنده: سارا نیازمند[1] | مقاله اسلام هراسی و ایران هراسی در رسانههای صهیونیستی
چکیده مقاله اسلام هراسی و ایران هراسی در رسانههای صهیونیستی
ضرورت توجه به هنجارها و ادراکات ایجاد شده در چالش ایرانهراسی و شیعههراسی در جهان امروز موضوعی است که در آغاز دهۀ پنجم از انقلاب اسلامی باید بدان بیشتر پرداخت. ایرانهراسی در سطوح منطقهای، شیعههراسی در سطوح فرامنطقهای و اسلامهراسی در بعد جهانی پیگیری میشود که ابزار، اهداف، شیوه و روشهای خنثیسازی هر کدام از آنها متفاوت است، که در صورت نبود سیاستی منسجم و راهکارهای فرهنگی مقابله با آن میتواند چالشهایی را برای حفظ بنیانهای اقتدار ملی منطقهای و همچنین وحدت جهان اسلام بهوجود آورد. نتایج بیانگر آن است که ایرانهراسی معمولاً به افزایش یا ترویج ترس از جمهوری اسلامی ایران در سطح بینالمللی یا داخلی اشاره دارد. این مفهوم ممکن است به عنوان یک استراتژی سیاسی یا رسانهای استفاده شود تا در جهتی خاص، مثلاً در سیاست خارجی یا در انتخابات داخلی، تأثیر بگذارد. در برخی موارد، این مفهوم میتواند ناشی از نگرانیهای واقعی یا تصاویری از نقش ایران در منطقه و جهان باشد. رسانههای معاند اسرائیل و ایرانهراسی به مجموعهای از رسانهها و کانالهای خبری اشاره دارد که به دلیل جهتگیریهای سیاسی و منافع خاص، به انتشار اخبار و تحلیلهایی میپردازند که تصویری منفی و هراسافکنانه از ایران ارائه میدهند. این رسانهها معمولاً از تکنیکهای مختلفی مانند بزرگنمایی تهدیدات امنیتی، برجستهسازی اختلافات مذهبی و قومی، و ارائه گزارشهای جانبدارانه استفاده میکنند تا افکار عمومی را تحت تأثیر قرار دهند و سیاستهای خارجی خود را توجیه کنند.
کلید واژگان: ایران هراسی، شیعه هراسی، رسانه صهیونیستی، اسلام هراسی.
مقدمه
اصطلاح «ایرانهراسی» به تبلیغات و فعالیتهای رسانهای گفته میشود که به ترویج تصویر منفی و تهدیدآمیز از ایران و سیاستهای آن در جامعه بینالمللی میپردازند. در این زمینه، رسانههای صهیونیستی به تبلیغ چنین دیدگاههایی متهم میشوند. این رسانهها از جمله رسانههای اسرائیلی و رسانههای وابسته به لابیهای حامی اسرائیل در کشورهای مختلف، با برجسته کردن تهدیدات فرضی ایران، به دنبال ایجاد فضای ناامنی و ترس از ایران هستند. این فعالیتها میتواند شامل انتشار اخبار و گزارشهای اغراقآمیز یا تحریف شده درباره فعالیتهای نظامی، هستهای، و سیاست خارجی ایران باشد. هدف اصلی این تبلیغات معمولاً تقویت مواضع سیاسی و امنیتی اسرائیل و جلب حمایت بینالمللی برای فشار و تحریم بیشتر علیه ایران است(ماه پیشانیان، 1388).
از جمله رسانههایی که در این زمینه فعال هستند میتوان به روزنامههای اسرائیلی مانند “یدیعوت اخرونوت” و “هاآرتص”، و شبکههای تلویزیونی مانند “آی۲۴ نیوز” اشاره کرد. همچنین، رسانههای وابسته به لابیهای حامی اسرائیل در آمریکا مانند “فاکس نیوز” و “نیویورک تایمز” نیز در ترویج این نوع از تبلیغات نقش دارند. این رسانهها ممکن است با استفاده از تکنیکهای مختلف از جمله تحریف واقعیتها، بزرگنمایی تهدیدها، و استفاده از زبان تحریکآمیز به ایجاد تصویری منفی از ایران بپردازند. اهداف اینگونه تلاشها میتواند متنوع باشد؛ از فشار سیاسی و اقتصادی بر ایران گرفته تا جلب حمایتهای بینالمللی برای سیاستهای خاص(کاویانی، 1387). نمونههایی از استراتژیهای این رسانهها میتواند شامل گزارشهای مکرر درباره برنامه هستهای ایران، فعالیتهای نظامی و منطقهای ایران، و مسائل حقوق بشر در ایران باشد. این گزارشها معمولاً با لحنی نگرانکننده و هشداردهنده ارائه میشوند تا مخاطبان را تحت تأثیر قرار دهند. در مقابل، رسانههای مستقل و تحلیلگران باید تلاش کنند تا اطلاعاتی دقیق و متوازن ارائه دهند و مخاطبان را به تحلیلهای واقعبینانه ترغیب کنند تا بتوانند از تاثیرات منفی ایرانهراسی بر تفکر و تصمیمگیریهای خود جلوگیری کنند(ضرغامی خسروی و همکاران، 1399).
مفهومشناسی
ایرانهراسی یا اسلامهراسی، مفهومی است که به مجموعهای از افکار و رفتارها اشاره دارد که هدف آنها ایجاد نگرانی، ترس و تنفر نسبت به ایران و فرهنگ ایرانی یا اسلام است. رسانههای صهیونیستی یا رسانههای وابسته به گروههای سیاسی که از سیاستهای اسرائیل حمایت میکنند، گاهی به انتشار محتواهایی مبادرت میورزند که میتواند به ایرانهراسی دامن بزند. همچنین ایرانهراسی، به ایجاد و تقویت نگرانیها، ترسها و تنفرها نسبت به ایران و مردم آن اشاره دارد. این پدیده میتواند از طریق رسانهها، سیاستمداران، و گروههای مختلف با اهداف گوناگون تقویت شود(رضایی پناه، 1393). ایرانهراسی میتواند به شکلهای مختلفی نمود پیدا کند، از جمله در:
- رسانهها: گزارشها و تحلیلهای اغراقآمیز یا تحریفشده درباره مسائل سیاسی، نظامی، و اجتماعی ایران.
- سیاستمداران: سخنرانیها و بیانیههایی که ایران را به عنوان تهدیدی جدی و فوری معرفی میکنند.
- مؤسسات تحقیقاتی و فکری: گزارشهای تحقیقاتی و تحلیلی که به مخاطرات بالقوه و واقعی ناشی از اقدامات ایران تأکید میکنند(بابایی، 1395).
پیشینه تحقیق
بابی سعید(1392) در كتابی با موضوع «هراس بنیادین» در چندین فصل تلاش دارد تحلیل قوی و منطقی از اسلام گرایی در عصر حاضر را ارائه دهد. نویسنده كتاب فوق به بررسی گفتمان اسلام گرایی و بازتاب آن در عرصه جهانی متمركز میگردد. وی درصدد است كه بیان نماید ایده اروپامداری به عنوان مدل پایهای توسعه و پیشرفت رو به ضعف است، لذا از این منظر، ظهور اسلامگرایی بر تخریب و فرسایش اروپامداری و غرب مركزی استوار است. از این رو گسترش اسلامگرایی، هراسی هم و مانعی اساسی در برابر افزون خواهی غرب در عالم است. تلاش بابی سعید در فهم مشكلات قابل تقدیر است. اما او نیز راهكارهای لازم برای برون رفت از آن را مطرح نكرده است. آراستهخو(1392) دركتابی با موضوع «وامداری غرب نسبت به شرق به ویژه و ایران» تلاش نمود كه دو بخش نسبتاً طولانی این روابط را به مطالعه بنشیند. از آنجایی كه نویسنده در حوزه معرفت و دانایی به مطالعه پرداخته است این نتیجه نیز حاصل میآید كه هراس غرب از اسلام به بنیادهای معرفتی و غنی اسلام برمیگردد. از این رو پیرامون تبیین وضعیت موجود و خروج از آن برنیامده و بدان نپرداخته است. همچنین مرشدی زاد(1388) در کتابی با موضوع «تبعیض و ناشكیبایی علیه مسلمانان در اتحادیه اروپا بعد از 11 سپتامبر» به بررسی بیانیه فدراسیون بینالمللی حقوق بشر هلسینكی پرداخته و ضمن توصیهها به دولتهای عضو اتحادیه اروپا نسبت به برخورد با مسلمانان، به بیان موردی چگونگی مواجه با مسلمانان مثل كشورهای بلژیك، آلمان، فرانسه و… میپردازد. این كتاب نیز برای بررسی موردی قابل استفاده است اما راهها و شیوههای برون رفت از وضعیت موجود را اشاره نكرده است.
روشهای ترویج اسلامهراسی در رسانهها
- پوشش نامتوازن و تحریفشده: رسانهها گاهی رویدادهای مربوط به مسلمانان را به صورت نامتوازن پوشش میدهند، به طوری که توجه بیش از حد به اعمال خشونتآمیز توسط گروههای افراطی معطوف میشود و از نشان دادن جنبههای مثبت فرهنگ اسلامی و دستاوردهای مسلمانان غفلت میشود.
- استفاده از زبان تحریکآمیز: به کار بردن اصطلاحات و واژگان تحریکآمیز و توهینآمیز درباره اسلام و مسلمانان.
- بزرگنمایی تهدیدها: اغراق در مورد تهدیدهایی که از سوی مسلمانان یا کشورهای اسلامی متوجه امنیت ملی یا جهانی است.
– تأکید بر خشونت و تروریسم: رسانهها اغلب تمایل دارند اخبار مربوط به حملات تروریستی یا اقدامات خشونتآمیز انجام شده توسط گروههای افراطی مسلمان را به طور گسترده پوشش دهند. این نوع پوشش نامتوازن میتواند این تصور را ایجاد کند که خشونت و تروریسم بخشی جداییناپذیر از اسلام است.
– نادیده گرفتن موفقیتها و دستاوردها: در مقابل، دستاوردهای مثبت و مشارکتهای سازنده مسلمانان در جوامع مختلف اغلب نادیده گرفته میشود یا کمتر به آنها پرداخته میشود.
- استفاده از زبان تحریکآمیز و کلیشهای:
– زبان تحقیرآمیز: استفاده از واژهها و اصطلاحاتی که بار منفی دارند و به کلیشههای منفی درباره مسلمانان دامن میزنند.
– کلیگوییها: تعمیم رفتارهای منفی گروه کوچکی از مسلمانان به کل جامعه اسلامی.
- انتخاب گزینشی اطلاعات:
– فیلتر کردن اخبار: انتخاب گزینشی اطلاعات و ارائه تصویری ناقص و تحریفشده از واقعیتها.
– برجستهسازی موارد منفی: برجستهسازی موارد منفی و نادیده گرفتن یا کمرنگ کردن جنبههای مثبت(توسلیرکنآبادی، 1392).
اهداف ایرانهراسی و اسلامهراسی در رسانهها
ایرانهراسی به عنوان یک سیاست طی سالیان متمادی برای اهداف مختلف به کار گرفته شدهاست. بیشترین استفاده از این سیاست به منظور فروش تسلیحات نظامی به کشورهای خاص صورت پذیرفتهاست. (بهطور خاص کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس) بدست آوردن آمادگیهای لازم برای حمله یا اشغال ایران به منظور جلوگیری کردن از رسیدن این کشور به فناوری و علوم پیشرفته، خصوصاً تولید و استفاده از انرژی هستهای یا تواناییهای نظامی(رادگاردنر و همکاران، 1389).
بیشترین موارد ایرانهراسی به منظور بد معرفی کردن این کشور با عناوینی مانند کشور بیفرهنگ، محور شرارت، بزرگترین حامی تروریست در جهان، کشوری که نفرت را در دنیا اشاعه میدهد، ایران بزرگترین تهدید برای همسایگانش، ایران تهدیدی برای صلحجهانی، اتهام به ایران برای طراحی توطئه به منظور نسلکشی یهودیان در آینده، و موارد مشابه دیگر پیگیری شده است(سلطانیفر و خان زاده، 1392). همچنین سایر ادله و اهداف تبلیغ رسانههای اسرائیلی نسبت به ایران هراسی و اسلام هراسی به صورت زیر تبیین میگردد:
- توجیه سیاستهای داخلی و خارجی: ایجاد تصویری منفی از اسلام و مسلمانان میتواند به عنوان ابزاری برای توجیه سیاستهای سختگیرانه داخلی یا نظامی خارجی مورد استفاده قرار گیرد.
- تقسیم و تفرقهافکنی: افزایش تنشها و تفرقه در جامعه با هدف ایجاد بیاعتمادی و نفرت میان گروههای مختلف.
- کنترل افکار عمومی: هدایت افکار عمومی به سمت حمایت از سیاستها و اقدامات خاص از طریق ایجاد ترس و نگرانی.
- سیاست خارجی: توجیه مداخلات نظامی و سیاسی در کشورهای اسلامی با هدف مبارزه با تروریسم یا حفظ امنیت ملی.
- ایجاد تفرقه و تضعیف همبستگی اجتماعی: تقسیم جامعه: افزایش تنشها و شکافها میان گروههای مختلف جامعه به منظور کنترل و هدایت افکار عمومی.
- تحریک ناسیونالیسم: تقویت ناسیونالیسم افراطی و تقویت احساسات ضد خارجی(سلطانیفر و خان زاده، 1392).
تأثیرات منفی اسلامهراسی
- افزایش تبعیض و خشونت: اسلامهراسی میتواند به افزایش تبعیض، آزار و اذیت و خشونت علیه مسلمانان منجر شود.
- تضعیف همبستگی اجتماعی: تفرقهافکنی و افزایش بیاعتمادی میان گروههای مختلف جامعه.
- محدودیت حقوق و آزادیها: توجیه محدودیتهای حقوقی و آزادیهای مدنی برای مسلمانان.
برای مقابله با اسلامهراسی، همکاری میان جوامع، دولتها، و سازمانهای بینالمللی ضروری است تا با ترویج درک متقابل و احترام به تنوع فرهنگی و مذهبی، به ایجاد جهانی امنتر و همبستهتر کمک کنند. اسلامهراسی یک پدیده گسترده و پیچیده است که در سطوح مختلف جامعه، از رسانهها گرفته تا سیاستگذاریها، میتواند تاثیرگذار باشد(بنگیو، 2013). برای درک بهتر این موضوع، میتوانیم به جزئیات بیشتری در زمینه روشهای ترویج اسلامهراسی در رسانهها، اهداف آن، و روشهای مقابله با آن بپردازیم.
- افزایش تبعیض و خشونت:
– آزار و اذیت مسلمانان: اسلامهراسی میتواند به افزایش آزار و اذیت، حملات فیزیکی و لفظی علیه مسلمانان منجر شود.
– تبعیض در اشتغال و آموزش: مسلمانان ممکن است با تبعیض در محل کار و سیستمهای آموزشی مواجه شوند(رضایی پناه، 2014).
- تضعیف همبستگی اجتماعی:
– افزایش بیاعتمادی: ایجاد بیاعتمادی و نفرت میان گروههای مختلف جامعه.
– افزایش تنشهای اجتماعی: افزایش تنشهای اجتماعی و تفرقهافکنی میان مردم.
- محدودیت حقوق و آزادیها:
– نقض حقوق بشر: توجیه محدودیتهای حقوقی و آزادیهای مدنی برای مسلمانان.
– نظارت و کنترل بیش از حد: افزایش نظارت و کنترل بر جوامع مسلمان به بهانه حفظ امنیت(جاسپال، 2013).
روشهای شکلدهی تصویر ایران در رسانهها
تصویر ایران در رسانههای بینالمللی میتواند بسیار متنوع و متناقض باشد و بسته به نوع رسانه و خط مشیهای آن، تفاوتهای زیادی داشته باشد. برخی رسانهها به انتشار اخبار و تحلیلهای منفی درباره ایران میپردازند، در حالی که برخی دیگر سعی میکنند دیدگاههای متعادلتری ارائه دهند. این تفاوتها میتواند ناشی از اهداف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مختلف باشد.
- پوشش خبری:
– تحلیلهای سیاسی: بسیاری از رسانهها به پوشش گسترده سیاستهای داخلی و خارجی ایران میپردازند. این تحلیلها گاهی اوقات با تأکید بر جنبههای منفی مانند برنامه هستهای، نقض حقوق بشر، و حمایت از گروههای مسلح همراه است.
– رویدادهای اقتصادی: مسائل اقتصادی مانند تحریمها، نرخ تورم، و بیکاری نیز بخش مهمی از پوشش خبری مربوط به ایران را تشکیل میدهد.
- برجستهسازی تنشها و درگیریها:
– درگیریهای منطقهای: نقش ایران در درگیریهای منطقهای مانند سوریه، یمن، و عراق مورد توجه قرار میگیرد و معمولاً با تأکید بر جنبههای منفی و تهدیدآمیز آن همراه است.
– روابط با غرب: تنشهای دیپلماتیک با کشورهای غربی، به ویژه آمریکا، اغلب پوشش گستردهای پیدا میکند.
- تصویر فرهنگی و اجتماعی:
– محدودیتهای فرهنگی: برخی رسانهها به محدودیتهای فرهنگی و اجتماعی در ایران مانند حجاب اجباری، محدودیتهای اینترنتی، و سانسور میپردازند.
– جوانان و نوآوری: در مقابل، برخی رسانهها به نوآوریهای جوانان ایرانی، پیشرفتهای علمی و فناوری، و فرهنگ غنی و تاریخی ایران توجه میکنند(موسوی ده و همکاران، 1396).
اهداف رسانهها در تصویرسازی از ایران
- فشار سیاسی و اقتصادی:
– توجیه تحریمها: انتشار اخبار منفی میتواند به توجیه تحریمهای اقتصادی و سیاسی علیه ایران کمک کند.
– تضعیف موقعیت ایران: تلاش برای تضعیف موقعیت منطقهای و بینالمللی ایران از طریق ایجاد تصویری منفی.
- جلب مخاطب:
– جذب توجه: اخبار و تحلیلهای منفی و جنجالی اغلب مخاطبان بیشتری جذب میکنند و به افزایش رتبهبندی رسانهها کمک میکنند.
– تأثیرگذاری بر افکار عمومی: شکلدهی به دیدگاهها و نگرشهای مخاطبان درباره ایران و سیاستهای مربوط به آن(کاویانی، 1387).
مهمترین عوامل مؤثر در شکلگیری و تقویت ایرانهراسی
ایران هراسی معمولاً به افزایش یا ترویج ترس از جمهوری اسلامی ایران در سطح بینالمللی یا داخلی اشاره دارد. این مفهوم ممکن است به عنوان یک استراتژی سیاسی یا رسانهای استفاده شود تا در جهتی خاص، مثلاً در سیاست خارجی یا در انتخابات داخلی، تاثیر بگذارد. در برخی موارد، این مفهوم میتواند ناشی از نگرانیهای واقعی یا تصاویری از نقش ایران در منطقه و جهان باشد(صالحی و همکاران، 1402).
رسانههای معاند اسرائیل و ایران هراسی به مجموعهای از رسانهها و کانالهای خبری اشاره دارد که به دلیل جهتگیریهای سیاسی و منافع خاص، به انتشار اخبار و تحلیلهایی میپردازند که تصویری منفی و هراسافکنانه از ایران ارائه میدهند. این رسانهها معمولاً از تکنیکهای مختلفی مانند بزرگنمایی تهدیدات امنیتی، برجستهسازی اختلافات مذهبی و قومی، و ارائه گزارشهای جانبدارانه استفاده میکنند تا افکار عمومی را تحت تأثیر قرار دهند و سیاستهای خارجی خود را توجیه کنند.
این نوع رسانهها ممکن است به صورت مستقیم یا غیرمستقیم توسط دولتها، گروههای فشار، یا سازمانهای امنیتی حمایت شوند و هدف آنها اغلب تضعیف جایگاه بینالمللی ایران، ایجاد تفرقه داخلی، و افزایش فشارهای اقتصادی و سیاسی بر این کشور است. از دیگر روشهای آنها میتوان به پخش شایعات، اخبار جعلی، و گزارشهای اغراقآمیز در مورد وضعیت حقوق بشر، برنامههای هستهای، و نقش ایران در منطقه اشاره کرد(توسلیرکنآبادی، 1392).
- عوامل سیاسی
- تضادهای ایدئولوژیک: ایران با بسیاری از کشورهای غربی و همپیمانان آنها تضادهای ایدئولوژیک دارد. انقلاب اسلامی 1979 و پیامهای ضد امپریالیستی و ضد استعماری آن، منجر به افزایش تنشها و نگرانیها شده است.
- سیاست خارجی ایران: حمایت ایران از گروههای مسلح در منطقه مانند حزبالله و حماس و نقش فعال در کشورهای بحرانزده مانند سوریه و یمن، به افزایش نگرانیها و تهدیدات امنیتی تعبیر میشود.
- برنامه هستهای: برنامه هستهای ایران یکی از اصلیترین عوامل نگرانی برای کشورهای غربی و بهویژه اسرائیل است. این کشورها برنامه هستهای ایران را به عنوان تهدیدی برای امنیت جهانی تلقی میکنند.
- عوامل اقتصادی
- تحریمهای اقتصادی: تحریمهای اقتصادی اعمالشده علیه ایران، به ویژه از سوی آمریکا، به تضعیف اقتصادی ایران و افزایش نگرانیها درباره توانایی این کشور در مقاومت و واکنش به این تحریمها منجر شده است.
- رقابتهای انرژی: ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت و گاز در جهان است. کنترل منابع انرژی و مسیرهای انتقال آنها میتواند به افزایش تنشها و نگرانیها منجر شود.
- عوامل فرهنگی و اجتماعی
- تفاوتهای فرهنگی: تفاوتهای فرهنگی و مذهبی میان ایران و کشورهای غربی میتواند به افزایش سوءتفاهمها و نگرانیها منجر شود. تبلیغات منفی و کلیشههای نادرست درباره فرهنگ و جامعه ایران میتواند به تقویت ایرانهراسی کمک کند.
- رسانهها: رسانههای بینالمللی نقش مهمی در شکلدهی به تصویر ایران دارند. پوشش نامتوازن و تحریفشده از رویدادها و مسائل ایران میتواند به تقویت تصویر منفی از این کشور منجر شود.
- عوامل تاریخی
- تاریخچه تنشها: تاریخچه طولانی تنشها و درگیریها میان ایران و کشورهای غربی، به ویژه پس از انقلاب اسلامی، میتواند به تقویت نگرانیها و ترسها منجر شود.
- تجربیات گذشته: تجربیات گذشته مانند بحران گروگانگیری در سفارت آمریکا در تهران، جنگ ایران و عراق، و سایر رویدادهای مشابه میتواند به افزایش نگرانیها و ترسها منجر شود.
- عوامل داخلی
- حکومت و سیاستهای داخلی: سیاستهای داخلی جمهوری اسلامی ایران، از جمله مسائل حقوق بشری و محدودیتهای اجتماعی، میتواند به نگرانیها و انتقادات بینالمللی منجر شود.
- گروههای مخالف: گروههای مخالف حکومت ایران که در خارج از کشور فعالیت میکنند، ممکن است به انتشار اخبار و اطلاعاتی بپردازند که به تقویت تصویر منفی از ایران منجر شود.
- عوامل منطقهای
- رقابتهای منطقهای: رقابت میان ایران و دیگر قدرتهای منطقهای، مانند عربستان سعودی، میتواند به افزایش تنشها و تقویت ایرانهراسی منجر شود.
- درگیریهای نیابتی: حضور ایران در درگیریهای نیابتی در منطقه مانند سوریه، عراق، و یمن میتواند به افزایش نگرانیها درباره نقش و نفوذ این کشور در منطقه منجر شود(شاه محمدی و قرائتی، 1396).
روشهای مقابله با ایرانهراسی
انتشار اطلاعات دقیق و متوازن درباره ایران میتواند به کاهش تأثیرات ایرانهراسی کمک کند. همچنین در حوزه گفتوگو و دیپلماسی نیز باید خاطرنشان ساخت که افزایش تبادلات فرهنگی و دیپلماسی میتواند به تقویت درک متقابل و کاهش تنشها منجر شود و از سوی دیگر، رسانههای مستقل و تحلیلگران میتوانند با ارائه تحلیلهای واقعبینانه، به مقابله با اخبار و تحلیلهای اغراقآمیز کمک کنند(اکبریکریمآبادی، 1393). ایرانهراسی میتواند تأثیرات منفی زیادی داشته باشد، از جمله افزایش تنشهای بینالمللی، تحریمهای اقتصادی، و تضعیف روابط فرهنگی و انسانی. برای مقابله با این پدیده، تلاشهای هماهنگ در زمینههای مختلف ضروری است. اسلامهراسی، ترس، تنفر یا تبعیض نسبت به اسلام و مسلمانان است که اغلب از طریق رسانهها تقویت میشود. رسانهها میتوانند نقش مؤثری در شکلدهی به دیدگاهها و نگرشهای عمومی ایفا کنند و گاهی اوقات از این قدرت برای ایجاد تصاویری منفی از اسلام و مسلمانان استفاده میکنند(آقاجانی و همکاران، 1402).
روشهای مقابله با اسلامهراسی در رسانهها
- آموزش و آگاهیبخشی:
– سواد رسانهای: افزایش سواد رسانهای مردم تا بتوانند اخبار و اطلاعات را به طور نقدی تحلیل کنند و منابع معتبر را تشخیص دهند.
– برنامههای آموزشی: برنامههای آموزشی در مدارس و دانشگاهها درباره تنوع فرهنگی و مذهبی.
- حمایت از رسانههای مستقل و مسئول:
– تشویق به گزارشدهی مسئولانه: تشویق رسانهها به گزارشدهی بیطرفانه و منصفانه.
– حمایت از خبرنگاران مستقل: حمایت از خبرنگاران و رسانههای مستقل که به دنبال ارائه تصویر متوازن و واقعبینانه از جوامع اسلامی هستند.
- تقویت گفتوگوی بین فرهنگی:
– برنامههای تبادل فرهنگی: برنامههای تبادل فرهنگی و آموزشی که به افزایش درک و همدلی بین جوامع مختلف کمک میکند.
– گفتوگوهای بین مذهبی: تشویق گفتوگوهای بین مذهبی برای کاهش سوء تفاهمها و تقویت همبستگی اجتماعی.
- پیگیری حقوقی و قانونی:
– قوانین ضد تبعیض: تصویب و اجرای قوانین ضد تبعیض که از حقوق مسلمانان محافظت کند.
– مبارزه با سخنان نفرتپراکن: پیگیری قانونی افرادی که از رسانهها برای انتشار سخنان نفرتپراکن و تحریکآمیز استفاده میکنند.
- آموزش و آگاهیبخشی: ترویج سواد رسانهای و تشویق مردم به بررسی منابع اطلاعاتی مختلف برای دستیابی به دیدگاههای متوازن و دقیق.
- حمایت از رسانههای مستقل: تقویت و حمایت از رسانههای مستقل و معتبر که تلاش میکنند گزارشهای بیطرفانه و منصفانه ارائه دهند.
- گفتوگوی بین فرهنگی: تقویت تبادلات فرهنگی و گفتوگوهای بین فرهنگی به منظور افزایش درک و همدلی بین جوامع مختلف.
- پیگیری حقوقی و قانونی: مبارزه با سخنان نفرتپراکن و تبعیضآمیز از طریق چارچوبهای قانونی و حقوقی(شاه محمدی و قرائتی، 1396).
روشهای مقابله با تصویرسازیهای منفی
- دیپلماسی رسانهای:
– ایجاد و تقویت رسانههای بینالمللی: ایران میتواند با تقویت رسانههای بینالمللی خود مانند شبکههای خبری و پلتفرمهای آنلاین، به ارائه دیدگاهها و اطلاعات دقیقتر و متوازنتر بپردازد.
– همکاری با رسانههای خارجی: تعامل و همکاری با رسانههای خارجی برای ارائه دیدگاههای متنوع و کاهش سوءتفاهمها.
- تقویت تبادلات فرهنگی:
– برنامههای تبادل فرهنگی: تقویت برنامههای تبادل فرهنگی و هنری میتواند به افزایش درک متقابل و ارائه تصویری واقعیتر از ایران کمک کند.
– ترویج گردشگری: تشویق گردشگری و بازدید از ایران میتواند به تغییر تصورات منفی کمک کند.
- افزایش شفافیت و پاسخگویی:
– ارتباطات مؤثر: برقراری ارتباطات مؤثر و سریع با رسانهها و پاسخگویی به سوالات و نگرانیها میتواند به کاهش اخبار و تحلیلهای تحریفشده کمک کند.
– ارائه آمار و اطلاعات دقیق: ارائه آمار و اطلاعات دقیق و معتبر درباره مسائل مختلف میتواند به اصلاح تصورات غلط کمک کند(عباسیاشلقی، 1387).
دیپلماسی رسانهای
دیپلماسی رسانهای یک استراتژی بینالمللی است که به منظور تأثیرگذاری بر دیدگاهها و نگرشها در جوامع بینالمللی استفاده میشود. این استراتژی شامل استفاده از رسانهها، شبکههای اجتماعی، فیلمها، مستندها، مقالات و دیگر وسایل ارتباطی است که به منظور تقویت تصویر یا کاهش تصویر منفی یک کشور در جهان به کار میروند(مطلبی، 1400). اهداف دیپلماسی رسانهای نیز عبارتند از:
- تصویرسازی مثبت: تقویت تصویر یک کشور در جهان به عنوان یک کشور پویا، دوستداشتنی، با تاریخچه و فرهنگ غنی و جامعهای پذیرنده.
- افزایش شناخت و فهم: ارتقای شناخت جامعه بینالمللی از فرهنگ، تاریخ، اقتصاد و سیاست کشورها توسط مردم دیگر کشورها.
- کاهش ایرانهراسی: کاهش نگرانیها و ترسها از کشورها نسبت به ایران و توضیح دقیق تر در مورد مسائل ایران.
راهبردها و ابزارهای دیپلماسی رسانهای
دیپلماسی رسانهای به عنوان یک ابزار قدرتمند در دسترس کشورها برای تأثیرگذاری بر دیدگاهها و تصاویر جهانی از خود، میتواند به ایران کمک کند تا تصویر مثبتتری از خود به جهانیان ارائه دهد و از ایرانهراسی کاسته شود. این استراتژی نیازمند هماهنگی و تلاش مستمر از سوی دولت، سازمانهای مرتبط و جامعه هنری و فرهنگی ایران است تا به نتایج مطلوبی دست یابد.
دیپلماسی رسانهای به عنوان یک استراتژی مهم در سیاست خارجی کشورها، به منظور تأثیرگذاری بر دیدگاهها، نگرشها و تصاویر جهانی از یک کشور، از ابزارها و تکنیکهای مختلفی استفاده میکند. این راهبرد بر این ایده تأکید دارد که ارتباطات و ارتباطات بینالمللی، به عنوان یک موقعیت استراتژیک، میتواند نقش مهمی در ارتقای موقعیت جهانی یک کشور داشته باشد و به آن کمک کند که ارتباطات خود را بهبود بخشد(قوام، 1384). به همین منظور بارزترین گزارهها در این حوزه میتواند شامل موارد زیر باشد:
- تولید محتوا: تولید مقالات، مطالب رسانهای، مستندها، فیلمها و نمایشگاههای هنری که تصویر مثبت از ایران را ترویج کنند.
- بازاریابی کشور: استفاده از تبلیغات و بازاریابی مناسب برای معرفی فرهنگ، توریسم و اقتصاد ایران به جهان.
- ارتباطات بینالمللی: برقراری ارتباطات فعال با رسانهها، فعالان اجتماعی، و مردم جهان توسط دیپلماتها و مقامات ایران.
- مدیریت بحران: مدیریت واکنش به بحرانها و رویدادهای بینالمللی به گونهای که تأثیر مثبتی بر تصویر ایران داشته باشد.
- مذاکرات و همکاریهای فرهنگی: افزایش همکاریها و تبادلات فرهنگی با کشورهای دیگر به منظور ارتقای تفاهمات مشترک و کاهش سوءتفاهمها().
نقش و تکنیک رسانه به عنوان محور و محرک افکار عمومی
رسانهها به عنوان ابزاری برای جهتدهی به افکار عمومی در جوامع، نقش بسیار مهمی دارند. آنها توانایی بالایی دارند که نظرات، ایدئولوژیها، و نگرشهای خود را به جامعه انتقال دهند و در نهایت تأثیرگذاری قابلملاحظهای بر رفتار و عقاید افراد داشته باشند. این تأثیرات میتواند به شکلگیری زاویههای مختلف در مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و دیگر زمینهها منجر شود(شاه محمدی، قرائتی، 1396).
رسانههای ایرانهراس معمولاً بر تهدیدات واقعی یا فرضی ناشی از ایران تمرکز میکنند و آنها را به گونهای بزرگنمایی میکنند که ایران به عنوان یک تهدید بزرگ بینالمللی یا منطقهای معرفی شود. این رسانهها با تکرار مداوم پیامهای منفی و بازنماییهای ثابت از ایران به عنوان یک کشور خطرناک و غیرقابل اعتماد، سعی در تقویت این تصویر در ذهن مخاطبان دارند. از سوی دیگر زبان مورد استفاده در این رسانهها معمولاً بار احساسی قوی دارد و کلمات و عباراتی انتخاب میشوند که احساس ترس، نگرانی و دشمنی را برانگیزند. این رسانهها معمولاً تنها اخباری را پوشش میدهند که با روایت ایرانهراسی آنها همخوانی دارد و اخبار مثبت یا خنثی در مورد ایران را نادیده میگیرند. حتی برخی از این رسانهها از منابعی استفاده میکنند که اعتبار آنها مورد سوال است یا خود منابع نیز جهتگیری خاصی دارند. همچنین باید گفت که این رسانهها ممکن است از تحلیلها و نظرات کارشناسانی استفاده کنند که به صورت آشکارا یا پنهان، دیدگاههای ضد ایرانی دارند و تحلیلهای آنها نیز در راستای تقویت ایرانهراسی است. لذا تأثیر این فرهنگ رسانهای میتواند به ایجاد تصورات نادرست و تعصبات غیرمنصفانه در مورد ایران منجر شود و راه را برای سیاستهای تهاجمی و فشارهای بینالمللی هموار کند(قنبریسلحشور، 1397). در زیر به برخی نقشها و اثرات اصلی رسانهها در جهتدهی افکار عمومی پرداخته میشود:
۱. تعیین اولویتها و تمرکز بر مسائل مهم
رسانهها معمولاً تعیین کننده اولویتها و تمرکز بر مسائل مهم در جامعه هستند. با انتخاب موضوعاتی برای پوشش و گزارشهای خود، آنها توانایی دارند که مسائلی را که به نظر آنها مهم و ارزشمند برای بررسی و بحث میبینند، به توجه عمومی بیشتری برسانند و بر این ترجمه مناسب است رسانهها به عنوان یکی از اصلیترین ابزارهای ارتباطی و اطلاعرسانی در جوامع، نقش بسیار مهمی در جهتدهی به افکار عمومی دارند. این نقش تأثیرگذاری رسانهها به چندین شکل میتواند ظاهر شود:
- تعیین اولویتها و انتخاب موضوعات: رسانهها از طریق انتخاب موضوعاتی برای پوشش و گزارشهای خود، میتوانند تمرکز عمومی را بر روی مسائل خاصی قرار دهند. به این ترتیب، آنها قادرند مسائلی که به نظرشان مهم و ارزشمند برای بررسی و بحث است را به توجه عموم بیشتری برسانند. این انتخاب موضوعات میتواند تاثیر زیادی بر جهانبینی و اولویتهای جامعه داشته باشد.
- تحلیل و تفسیر رویدادها: رسانهها نقش بسیار مهمی در تفسیر و تحلیل رویدادهای مختلف دارند. آنها با ارائه تحلیلهای متنوع و دیدگاههای مختلف، میتوانند دیدگاه و نگرش عمومی به موضوعات را تغییر دهند. تحلیلها و نقدهای رسانهها میتواند شناخت و درک عمومی از مسائل را افزایش دهد و به ارزیابی دقیقتر و بررسی کاملتر از موضوعات کمک کند.
- تأثیر در نظرات و عقاید عمومی: رسانهها با ارائه گزارشها، مقالات، مصاحبهها و برنامههای مختلف، تأثیر زیادی بر نظرات و عقاید عمومی میگذارند. این ارائهها میتوانند باعث تغییر نگرشها، ایدئولوژیها و اعتقادات افراد شوند و به شکلگیری دیدگاههای مختلف در جامعه کمک کنند(اکبریکریمآبادی، 1393).
- ارائه تصاویر و نمایشهای مختلف: رسانهها با ارائه تصاویر، ویدئوها و گزارشهای تصویری، میتوانند نگرش عمومی به مسائل را تحت تأثیر قرار دهند. این تصاویر و نمایشها میتوانند به شناخت بهتر و بیشتر از وضعیتها، اتفاقات و مسائل کمک کنند و تصویر واقعیتری از موضوعات را به جامعه ارائه دهند(شفیق، 1397).
کارکرد دستگاههای سیاستگذاری داخل کشور در کاهش اثرات پروژه ایران هراسی
در دوران حاضرتلقی منفی و تصویر ذهنی تاریکی که جهانیان از کشور ایران کسب کردهاند، در سایه تبلیغات منفی و ایران هراسی و شیعه هراسی توسط نظام جهانی سلطه بالاخص آمریکا و همچنین عربستان به عنوان رقیب دیرینه ایران در منطقه خاورمیانه بوجود آمده است. برون رفت کشور از این چالش دیپلماتیک، تنها در سایه دیپلماسی فرهنگی قابل تغییر و اصلاح است. در کنار به کارگیری مجاری و راههای دیپلماسی رسمی، باید به بزرگراه دیپلماسی فرهنگی توجه ویژه کرد و با برنامهریزی حساب شده در حوزههای آموزشی، هنری و فرهنگی به ترویج ارزشهای مطلوب کشور اقدام کرد. تنها با ابزارهایی از جنس فرهنگ میتوان در عمق باورها و اعتقادات ملتها رسوخ کرد و ائتلافها و اتحادهایی پایدار را در نظام بینالملل بنیان نهاد. از این دیدگاه، به کارگیری دیپلماسی فرهنگی را نه تنها برای دستیابی به اهداف فرهنگی بلکه برای نیل به اهدافی با ماهیت سیاسی، امنیتی، و حتی نظامی نیز میتوان تجویز کرد.(موسوی صمدی،1394) از این رو دستگاه سیاست خارجی و دیپلماسی ج.ا. ایران برای آگاه ساختن جهانیان باید عناصر، ارزشهاو ویژگیهای فرهنگی ایران را گسترش داده و ژرفا بخشد؛ زیرا دیپلماسی فرهنگی میتواند به مردمان جهان کمک کند تا فرهنگ وتمدن و ارزشهای ایران را به درستی بشناسند.گسترش فرهنگی فرآیندی است که در آن دیگر جوامع و فرهنگها، عناصر و ویژگیهای فرهنگ ایران را جذب میکنند. این فرایند در ملتهایی رخ میدهد که فرهنگی نزدیک و متجانس با ایران دارند(سلطانیفر و خان زاده، 1392).
نتیجهگیری
الگوی رسانه ایران هراسی که از سوی رژیم صهیونیستی اداره میشود به استراتژیها و روشهایی اشاره دارد که برخی از رسانهها برای ایجاد و تقویت تصویر منفی از ایران در ذهن مخاطبان به کار میگیرند. این فرهنگ رسانهای اغلب توسط دولتها، گروههای سیاسی، یا سازمانهای خاص هدایت میشود و میتواند تأثیرات قابل توجهی بر افکار عمومی، سیاستهای بینالمللی، و روابط بین کشورها داشته باشد. برای مقابله با اسلامهراسی، ضروری است که همه افراد، نهادها و جوامع به طور هماهنگ و مؤثر عمل کنند. ارتقای سواد رسانهای، حمایت از رسانههای مستقل، تقویت گفتوگوهای بین فرهنگی و بین مذهبی، و پیگیری حقوقی و قانونی میتواند به کاهش تأثیرات منفی این پدیده کمک کند و به ایجاد جهانی همبستهتر و عادلانهتر منجر شود.
پیشنهادات پژوهش
برای مقابله با ایرانهراسی و بهبود تصویر بینالمللی، ایران میتواند از راهبردهای فرهنگی متنوعی استفاده کند. این راهبردها میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- ارتقای تبادلات فرهنگی و هنری
– برگزاری نمایشگاههای هنری: برگزاری نمایشگاهها و نمایشگاههای هنری در کشورهای مختلف بهمنظور معرفی فرهنگ و هنر ایران به جهانیان.
– فیلمها و مستندهای فرهنگی: تولید و ارائه فیلمها و مستندهایی که به زبانها و فرهنگهای مختلف جهان ترجمه شده باشند و از طریق آنها با دیدگاههای منفی موجود مقابله کنند.
- تقویت رسانههای بینالمللی
– تقویت شبکههای خبری:افزایش اعتماد به شبکههای خبری بینالمللی ایران و ارائه اخبار دقیق و موضوعیتر.
– انتشار مقالات و آموزشها: انتشار مقالات و آموزشهایی در زمینههای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی که به اصلاح دیدگاههای غلط و اشتباه کمک کنند.
- استفاده از شبکههای اجتماعی
– فعالیت در شبکههای اجتماعی: ایجاد و تقویت حضور فعال در شبکههای اجتماعی بهمنظور ارتباط مستقیم با مخاطبان جهانی و ارائه دیدگاههای صحیح درباره مسائل مختلف.
- استفاده از فضای هنری و فرهنگی بینالمللی
– شرکت در جشنوارههای بینالمللی: شرکت در جشنوارهها و رویدادهای بینالمللی هنری و فرهنگی بهمنظور نمایش آثار هنرمندان ایرانی و ارتقای تعریف تصویر فرهنگی کشور.
- ترویج دیپلماسی فرهنگی
– بازدیدهای فرهنگی: برگزاری بازدیدهای فرهنگی از جنبشهای هنری و فرهنگی دیگر کشورها به ایران و برعکس.
– تبادل هنرمندان: ترویج تبادل هنرمندان و ارائهی کلاسهای هنری و آموزشی در کشورهای مختلف.
استفاده از راهبردهای فرهنگی میتواند به ایران کمک کند تا تصویر مثبتتری از خود به جهانیان ارائه دهد و از ایرانهراسی کاسته شود. این راهبردها نیازمند هماهنگی و تلاش مستمر از سوی دولت، سازمانهای مرتبط و جامعه هنری و فرهنگی ایران است تا به نتایج مطلوبی دست یابند.
منابع
- اکبریکریمآبادی، نورالدین. (1393). نقش اسلام هراسی در افزایش گرایش به اسلام در اروپا و آمریکا. جریان شناسی دینی معرفتی در عرصه بین الملل، 5(2)، 15-52.
- آقاجانی، اطهری، سیداسدالله، حاتمی، درویش پور. (1402). اهداف گفتمان اسلامهراسی در مسیحیت صهیونیستی و تاثیر آن بر بقاء اسرائیل. مطالعات سیاسی جهان اسلام، 12(4)، 49-70.
- توسلیرکنآبادی، اسماعیلی، بشیر. (1392). بررسی جایگاه سینمای هالیوود در دیپلماسی رسانه ای آمریکا: بازنمائی، هژمونی فرهنگی و پیشبرد اهداف سیاست خارجی. تحقیقات سیاسی و بین المللی، 16(5)، 117-142.
- دارا، جلیل، بابایی. (1395). شیعه هراسی و ایران هراسی: راهبرد آمریکا برای حفظ رژیم صهیونیستی. مطالعات انقلاب اسلامی، 44(13)، 189-208.
- رادگاردنر، یاسمینکاراکاشاغلوز، زیگریدلوختنبرگ، ایزدی، پیروز. (1389). اسلام هراسی در رسانه: پاسخی از آموزش چند فرهنگی. رواق هنر و اندیشه، 31(7)، 108-133.
- رضایی پناه، حاجیلو. (1393). واکاوی نقش رسانه های اسراییل در بازتولید ایدئولوژی نژادپرستی صهیونیسم. پژوهش های راهبردی سیاست، 2(5)، 163-196.
- سلطانی فر محمد، خان زاده لیلا. (1392). دیپلماسی رسانه ای جمهوری اسلامی ایران (فرصت ها، چالش ها، آسیب شناسی و راهبردها).
- شاه محمدی، ع.، قرائتی، ع. (1396). تأثیر دیپلماسی رسانه ای بر تبادل فرهنگی کشورها. مطالعات رسانه ای، 7(شماره 4 (پیاپی 19))، 105-116.
- شفیق، مهدی. (1397). اسلام هراسی و تبلیغات فرهنگی غرب در رسانهها. معارف اسلامی و تبلیغ و ارتباطات، 1(6)، 1-19.
- صالحی، کاویانی، مطلبی، مسعود. (1402). سیاست خارجی اسرائیل در قبال جمهوری اسلامی ایران. ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران، 5(11)، 754-773.
- ضرغامی خسروی، ذاکریان، برزگر، کیهان، کاظمی زند، سیدعلی اصغر. (1399). تأثیر پروژه ایران هراسی در راهبرد منطقه ای جدید اسرائیل. فصلنامه مطالعات بین المللی، 16(4)، 67-86.
- عباسیاشلقی، دکترمجید. (1387). عملیات روانی رژیم صهیونیستی و توانمندی صلحآمیز هسته ای جمهوری اسلامی ایران. مطالعات عملیات روانی، 19(5)، 86-102.
- عیسی زاده عباس، شرف الدین سیدحسین، اخوان علوی سیدحسین. (1397). عنوان فارسی: اسلام هراسی در غرب: واقعیت یا توهم؟(عنوان عربی: الخوف من الإسلام فی الغرب: حقیقة أم وَهم؟).
- قنبریسلحشور، آقارضایی، نادیا. (1397). جنگ نرم علیه کشورهای مخالف هژمونی آمریکا (ویژه جنگ رسانهای علیه ایران). پژوهش های راهبردی انقلاب اسلامی، 3(1)، 55-94.
- قوام، ع.، سید عبدالعلی. (1384). از دیپلماسی مدرن به دیپلماسی رسانه ای. پژوهش حقوق عمومی، 7(17)، 7-19.
- کاویانی، علی. (1387). رسانه، پیام، مخاطب و انحصار؛ بازنمایی روند سلطه برابر رسانه های جهان. راهبرد فرهنگ، 4(1)، 45-78.
- ماهپیشانیان. (1388). راهکار های رسانه ای ایالات متحده آمریکا برای مقابله با جمهوری اسلامی ایران. رسانه، 79(20)، 147-176.
- مطلبی، مسعود. (1400). رسانه و افکار عمومی؛ بازشناسی عملکرد شبکه العربیه در پروژه ایران هراسی و شیعه ستیزی در جهان عرب. فصلنامه علمی مطالعات قدرت نرم، 10(2)، 1-33.
- موسوی ده شیخ، یوسفیان، پاکزاد، محمودی بختیاری. (1396). اسلامهراسی در سریالهای تلویزیونی آمریکایی: تلفیق تحلیل انتقادی گفتمان و دستور طرح بصری. جستارهای زبانی، 8(4)، 207-238.
- Bengio، (2013). In the eyes of the beholder: Israel، Jews and Zionism in the Iran media. In Jews، Muslims and Mass Media (pp. 109-119). Routledge.
- Jaspal، (2013). Israel in the Iranian media: demonizing the “Zionist Regime”. Israel Journal of Foreign Affairs، 7(1)، 77-86.
- Rezaei Panah،، Hajilou، M. H. (2014). Investigating the Role of Israeli Medias in the Reproduction of Zionism Racism Ideology. Political Strategic Studies، 2(5)، 163-196.
Islamophobia and Iranophobia in the Zionist media
Abstract
The need to pay attention to the norms and perceptions created in the challenge of Iranophobia and Shiaphobia in today’s world is an issue that should be addressed more at the beginning of the fifth decade of the Islamic Revolution. Iranophobia is pursued at regional levels، Shia-phobia at extra-regional levels، and Islamophobia at the global level. The means، goals، methods and methods of neutralizing each of them are different، which in the absence of a coherent policy and cultural strategies to deal with it can create challenges for maintaining the foundations of it created regional national authority as well as the unity of the Islamic world. The results show that Iranophobia usually refers to increasing or promoting fear of the Islamic Republic of Iran at the international or domestic level. This concept may be used as a political or media strategy to influence in a particular direction، for example in foreign policy or in domestic elections. In some cases، this concept can be caused by real concerns or images of Iran’s role in the region and the world. Anti-Israeli and Iranophobic media refers to a set of media and news channels that، due to their political orientations and special interests، publish news and analyzes that present a negative and frightening image of Iran. These media usually use various techniques such as exaggerating security threats، highlighting religious and ethnic differences، and providing biased reporting to influence public opinion and justify their foreign policies.
Keywords: Iranophobia، Shiaphobia، Zionist media، Islamophobia
[1]. نویسنده مسئول: طلبه سطح 4، موسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه. قم/ saraniazmand69@gmail.com
دیدگاهتان را بنویسید